📚 9. Sınıf Yazım Kuralları: Dil Bilgisiyle Güçlen!
Merhaba 9. sınıf öğrencileri! Yazım kuralları, Türkçeyi doğru ve etkili kullanmanın anahtarıdır. Bu ders notunda, lise hayatınız boyunca size rehberlik edecek temel yazım kurallarını örneklerle inceleyeceğiz. Hazırsanız, başlayalım!
📝 Büyük Harflerin Kullanımı
- 👤 Kişi Adları ve Soyadları: Kişi adları ve soyadlarının her kelimesi büyük harfle başlar.
- Örnek: Ayşe Yılmaz, Mustafa Kemal Atatürk
- 🌍 Yer Adları: Ülke, şehir, köy, cadde, sokak gibi yer adlarının ilk harfi büyüktür.
- Örnek: Türkiye, Ankara, Konya Ovası, Atatürk Caddesi
- 🗓️ Tarih ve Bayram Adları: Belirli bir tarihi ifade eden gün ve ay adları büyük harfle başlar. Bayram adları da aynı şekilde yazılır.
- Örnek: 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Ramazan Bayramı
- 🏛️ Kurum ve Kuruluş Adları: Devlet kurumları, okullar, dernekler gibi kurum ve kuruluşların adları büyük harfle başlar.
- Örnek: Türkiye Büyük Millet Meclisi, Milli Eğitim Bakanlığı, Türk Dil Kurumu
- ❗ Cümle Başları: Her cümlenin ilk kelimesi büyük harfle başlar.
- Örnek: Bugün hava çok güzel.
✍️ Sayıların Yazımı
- 💯 Sayıların Yazılışı: Sayılar metin içinde yazıyla yazılabilir. Ancak para tutarı, ölçü, istatistik gibi durumlarda rakam kullanılır.
- Örnek: Yüz öğrenci, on gün sonra, 5 kg elma, 100 TL
- ➕ Sıra Sayıları: Sıra sayıları yazıyla veya rakamla gösterilebilir. Rakamla gösterildiğinde sonuna nokta konur veya kesme işaretiyle ek getirilir.
- Örnek: Beşinci, 5., 5'inci
- ➗ Üleştirme Sayıları: Üleştirme sayıları yazıyla belirtilir.
- Örnek: İkişer, beşer
📌 Kısaltmaların Yazımı
- ℹ️ Kısaltmalar: Kısaltmalar genellikle büyük harfle yapılır ve sonuna nokta konur. Ancak bazı kısaltmalar (cm, kg gibi) nokta ile gösterilmez.
- Örnek: Prof. (Profesör), Dr. (Doktor), T.C. (Türkiye Cumhuriyeti)
- 📚 Kuruluş Kısaltmaları: Kuruluş adlarının kısaltmaları genellikle kelimelerin ilk harfleri alınarak yapılır ve aralarına nokta konmaz.
- Örnek: TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi), MEB (Milli Eğitim Bakanlığı)
🔤 "ki", "de", "mi" Bağlaçlarının Yazımı
- 🔗 "ki" Bağlacı: "ki" bağlacı her zaman ayrı yazılır.
- Örnek: Biliyorum ki sen de geleceksin.
- 📍 "-ki" Eki: Sıfat yapan veya zamir olan "-ki" eki bitişik yazılır.
- Örnek: Benimki (zamir), duvardaki (sıfat)
- ➕ "de/da" Bağlacı: "de/da" bağlacı ayrı yazılır ve bulunduğu cümlenin anlamına göre "dahi, bile" anlamı katar.
- Örnek: Ben de geliyorum. (Ben dahi geliyorum.)
- 📍 "-de/da" Eki: Bulunma hal eki olan "-de/da" ise bitişik yazılır.
- Örnek: Evde, okulda
- ❓ "mi" Soru Eki: "mi" soru eki her zaman ayrı yazılır ve kendinden önceki kelimenin son ünlüsüne göre ünlü uyumuna girer.
- Örnek: Geldi mi? Okuyor musun?
❗️ Yazım Yanlışlarına Dikkat Edilmesi Gereken Kelimeler
- ✅ Doğru: Yanlış
- ❌ Herkez: Herkes
- ❌ Yalnış: Yanlış
- ❌ Kiprik: Kirpik
- ❌ Eşortman: Eşofman
- ❌ Ünüversite: Üniversite
Bu temel yazım kurallarını öğrenerek ve uygulayarak, hem okulda hem de günlük hayatınızda daha başarılı ve etkili iletişim kurabilirsiniz. Unutmayın, pratik yapmak yazım kurallarını pekiştirmenin en iyi yoludur! Başarılar dilerim!
