Yerin iç yapısı 5. sınıf fen bilimleri

Question

Bu konuyu işlerken katmanların isimlerini ve sırasını karıştırıyorum. Özellikle manto ve çekirdek katmanlarının özellikleri aklımda kalmıyor. Yer kabuğunun ince bir tabaka olduğunu biliyorum ama diğer katmanların sıcaklık ve yapısal özelliklerini özetleyemiyorum.

Answer 1

Yerin İç Yapısı

Dünya'mız dıştan içe doğru farklı katmanlardan oluşur. Tıpkı bir soğanın katmanları gibi! Bu katmanların her birinin kendine özgü özellikleri vardır. Gelin bu katmanları birlikte inceleyelim.

1. Yer Kabuğu (Cilâ)

Üzerinde yaşadığımız, Dünya'mızın en dış katmanıdır.

• En ince katmandır.
• Okyanusların ve kıtaların altında kalınlığı değişir. Karaların altında daha kalın, okyanusların altında daha incedir.
• Taş, toprak ve kayalardan oluşur.

2. Manto

Yer kabuğunun hemen altında bulunan katmandır.

• Yer kabuğuna göre çok daha kalındır.
• Çok sıcak ve katı haldeki kayalardan oluşur. Ancak bu katmanın üst kısımları, sıcaklığın etkisiyle erimiş magma gibi yarı akışkan bir yapıya sahiptir.
• Mantonun hareketleri, yer kabuğundaki levhaların hareket etmesine ve depremlerin olmasına neden olur.

3. Çekirdek

Dünya'nın en iç ve en sıcak katmanıdır. İki bölümden oluşur:

• Dış Çekirdek: Sıvı haldeki demir ve nikelden oluşur. Bu katmanın hareketi Dünya'nın manyetik alanını oluşturur.
• İç Çekirdek: En içteki katmandır. Çok yüksek basınç altında olduğu için demir ve nikelden oluşmasına rağmen katı haldedir.

Özetle: Dünya'mız, dıştan içe doğru Yer Kabuğu, Manto ve Çekirdek olmak üzere üç ana katmandan oluşur. Bu katmanların her biri, Dünya'mızı yaşanabilir bir gezegen yapan özelliklere sahiptir.

Answer 2

Yerin İç Yapısı Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Fen Bilimleri dersinde öğretmen, Dünya'nın iç yapısını anlatırken bir model gösterdi. Bu modelde en dışta ince ve katı bir kabuk, ortada akışkan bir katman ve en içte ise çok sıcak ve katı bir çekirdek bulunuyordu. Buna göre, öğretmenin gösterdiği modelde ortadaki akışkan katman aşağıdakilerden hangisidir?
a) Manto
b) Yer Kabuğu
c) İç Çekirdek
d) Dış Çekirdek

Cevap: A
Çözüm: Öğretmenin modelinde bahsedilen katmanlar sırasıyla; en dıştaki ince ve katı kabuk "Yer Kabuğu", ortadaki akışkan katman "Manto" ve en içteki çok sıcak ve katı bölüm ise "İç Çekirdek"tir. Bu nedenle ortadaki akışkan katman mantodur.

Soru 2: Bir öğrenci, Dünya'nın iç yapısını gösteren bir poster hazırlıyor. Posterinde en sıcak katmanı kırmızı renkle, en soğuk katmanı ise mavi renkle göstermek istiyor. Buna göre, öğrenci posterinde hangi katmanı kırmızı renkle göstermelidir?
a) Yer Kabuğu
b) Manto
c) Dış Çekirdek
d) İç Çekirdek

Cevap: D
Çözüm: Dünya'nın içine doğru gidildikçe sıcaklık artar. En sıcak katman, en içte bulunan iç çekirdektir. Bu nedenle öğrenci en sıcak katman olan iç çekirdeği kırmızı renkle göstermelidir.

Soru 3: Ayşe, Dünya'nın iç yapısı ile ilgili araştırma yapıyor. Araştırmasında, "Üzerinde yaşadığımız, karaların ve okyanusların bulunduğu, Dünya'nın en ince katmanıdır." ifadesine yer veriyor. Ayşe'nin araştırmasında tanımladığı bu katman aşağıdakilerden hangisidir?
a) Manto
b) Yer Kabuğu
c) İç Çekirdek
d) Dış Çekirdek

Cevap: B
Çözüm: Ayşe'nin tanımında bahsettiği; üzerinde yaşadığımız, karaların ve okyanusların bulunduğu ve Dünya'nın en ince katmanı olan bölüm, yer kabuğudur.

Soru 4: Volkanik patlamalar sırasında yeryüzüne çıkan magma, Dünya'nın hangi katmanından gelmektedir?
a) Yer Kabuğu
b) İç Çekirdek
c) Dış Çekirdek
d) Manto

Cevap: D
Çözüm: Volkanik patlamalarla yeryüzüne çıkan magma, yer kabuğunun altında bulunan ve akışkan bir yapıya sahip olan mantodan gelir. Manto, magmanın ana kaynağıdır.