"Güneş, altın bir tepsiyle doğarken, dağların zirvelerine inci taneleri serpiyordu." cümlesinde hangi söz sanatları bir arada kullanılmıştır?
A) Benzetme ve Teşhis
B) Abartma ve Kinaye
C) Tezat ve Tariz
D) İstiare ve Mecaz
E) Kişileştirme ve Tevriye
Merhaba sevgili öğrencilerim! Bu güzel cümlede hangi söz sanatlarının kullanıldığını birlikte inceleyelim. Unutmayın, söz sanatları dilimizi zenginleştirir ve anlatımımıza farklı bir boyut katar.
- Cümleyi Dikkatlice Okuyalım: "Güneş, altın bir tepsiyle doğarken, dağların zirvelerine inci taneleri serpiyordu."
- Benzetme (Teşbih): Güneşin doğuşu "altın bir tepsiye" benzetiliyor. Burada güneşin parlaklığı ve şekli, altın bir tepsinin görünümüyle ilişkilendirilmiş. Bir şeyin başka bir şeye benzetilmesi benzetme sanatıdır.
- Teşhis (Kişileştirme): Dağların zirvelerine "inci taneleri serpiyordu" ifadesi, güneşe insana ait bir özellik (serpme eylemi) yüklemektedir. İnsan dışındaki varlıklara insana ait özellikler verilmesine kişileştirme denir.
- Diğer Seçenekleri Neden Elemiyoruz?
- Abartma (Mübalağa) ve Kinaye: Cümlede bir durumu olduğundan çok daha büyük veya küçük gösterme (abartma) ya da bir sözü dolaylı yoldan ima etme (kinaye) bulunmamaktadır.
- Tezat (Zıtlık) ve Tariz: Cümlede karşıt kavramlar (tezat) veya birini iğneleyici bir şekilde eleştirme (tariz) yoktur.
- İstiare ve Mecaz: İstiare, benzetmenin temel unsurlarından birinin (benzetilen veya benzeyen) kullanılmamasıdır. Mecaz ise bir sözcüğün gerçek anlamı dışında kullanılmasıdır. Cümlede istiare ve mecaz anlamlar bulunsa da, benzetme ve kişileştirme daha baskındır.
- Kişileştirme ve Tevriye: Kişileştirme olsa da, tevriye (bir sözcüğün birden fazla anlama gelecek şekilde kullanılması) yoktur.
Bu nedenle, cümlede hem benzetme (güneşin altın tepsiye benzetilmesi) hem de kişileştirme (güneşin inci serpiyormuş gibi davranması) sanatları bir arada kullanılmıştır.
Cevap A seçeneğidir.
