7. sınıf fen bilimleri 1. dönem 2. yazılı 3. senaryo Test 1

Sürtünme kuvveti, hareket eden cisimlerin kinetik enerjisi üzerinde nasıl bir etki yapar?

A) Kinetik enerjiyi artırır.
B) Kinetik enerjiyi azaltır ve ısıya dönüştürür.
C) Kinetik enerjiyi potansiyel enerjiye dönüştürür.
D) Kinetik enerji üzerinde hiçbir etkisi yoktur.

Sevgili öğrenciler, sürtünme kuvvetinin hareket eden cisimlerin kinetik enerjisi üzerindeki etkisini adım adım inceleyelim:

• Sürtünme Kuvveti Nedir? Sürtünme kuvveti, iki yüzey birbirine temas ettiğinde ve birbirine göre hareket etmeye çalıştığında veya hareket ettiğinde ortaya çıkan, hareketi engelleyici bir kuvvettir. Yani, bir cismin hareketine her zaman zıt yönde etki eder.
• Kinetik Enerji Nedir? Kinetik enerji, bir cismin hareketinden dolayı sahip olduğu enerjidir. Bir cismin hızı arttıkça kinetik enerjisi de artar, hızı azaldıkça kinetik enerjisi de azalır. Formülü $E_k = \frac{1}{2}mv^2$'dir, burada $m$ kütle, $v$ ise hızdır.
• Sürtünmenin Harekete Etkisi: Sürtünme kuvveti, hareket eden bir cismin hızını azaltmaya çalışır. Örneğin, yerde yuvarlanan bir topun bir süre sonra durması, sürtünme kuvveti yüzündendir. Bu, sürtünme kuvvetinin cisim üzerinde negatif iş yapması anlamına gelir.
• Kinetik Enerjiye Etkisi: Cismin hızı azaldığına göre, kinetik enerjisi de azalır. Sürtünme kuvveti, cismin hareket enerjisini (kinetik enerjisini) tüketir.
• Enerjinin Dönüşümü: Enerji yoktan var edilemez, vardan da yok edilemez; sadece bir formdan başka bir forma dönüşür. Sürtünme kuvveti, cismin kinetik enerjisini azaltırken, bu enerjiyi genellikle ısı enerjisine dönüştürür. Sürtünen yüzeylerin ısınması (örneğin, ellerimizi birbirine sürttüğümüzde ısınması veya fren balatalarının ısınması) bu dönüşümün en güzel örneğidir. Bazen ses enerjisi de açığa çıkabilir.
• Seçeneklerin Değerlendirilmesi:
• A) Kinetik enerjiyi artırır: Sürtünme, hareketi yavaşlattığı için kinetik enerjiyi artırmaz, aksine azaltır. Bu nedenle yanlıştır.
• B) Kinetik enerjiyi azaltır ve ısıya dönüştürür: Yukarıdaki açıklamalarımızla tamamen uyumludur. Sürtünme, kinetik enerjiyi azaltır ve bu enerjiyi ısıya dönüştürür. Bu doğrudur.
• C) Kinetik enerjiyi potansiyel enerjiye dönüştürür: Potansiyel enerji genellikle bir cismin konumu (yüksekliği) ile ilgilidir. Sürtünme, kinetik enerjiyi doğrudan potansiyel enerjiye dönüştürmez. Bu nedenle yanlıştır.
• D) Kinetik enerji üzerinde hiçbir etkisi yoktur: Sürtünme, cismin hareketini etkilediği için kinetik enerjisi üzerinde mutlaka bir etkisi vardır. Bu nedenle yanlıştır.

Cevap B seçeneğidir.