Mayoz bölünmenin temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Canlıların büyümesini sağlamak
B) Yaraların iyileşmesini sağlamak
C) Üreme hücreleri (gametler) oluşturmak
D) Hücre sayısını artırmak
Sevgili öğrenciler, mayoz bölünme konusu biyolojinin temel taşlarından biridir ve canlıların üremesi için hayati öneme sahiptir. Şimdi bu soruyu adım adım inceleyelim:
- Mayoz Bölünme Nedir? Mayoz, eşeyli üreyen canlılarda (insanlar, hayvanlar, bitkiler gibi) görülen özel bir hücre bölünmesi türüdür. Bu bölünme sonucunda kromozom sayısı yarıya iner ve genetik çeşitlilik sağlanır. Temel amacı, yeni bir bireyin oluşumu için gerekli olan üreme hücrelerini (gametleri) hazırlamaktır.
- Seçenekleri Tek Tek Değerlendirelim:
- A) Canlıların büyümesini sağlamak: Canlıların büyümesi, yıpranan dokuların onarılması ve bazı canlılarda eşeysiz üreme, mitoz bölünme ile gerçekleşir. Mitozda kromozom sayısı değişmez ve genetik olarak ana hücreyle aynı iki yeni hücre oluşur. Bu nedenle A seçeneği mayozun temel amacı değildir.
- B) Yaraların iyileşmesini sağlamak: Yaraların iyileşmesi de yine mitoz bölünme sayesinde olur. Vücut hücreleri bölünerek hasarlı dokuyu onarır ve ölen hücrelerin yerine yenilerini koyar. Bu da mayozun amacı değildir.
- D) Hücre sayısını artırmak: Hem mitoz hem de mayoz bölünme sonucunda hücre sayısı artar (bir hücreden birden fazla hücre oluşur). Ancak mayozun temel ve ayırt edici amacı sadece hücre sayısını artırmak değil, aynı zamanda kromozom sayısını yarıya indirmek ve üreme hücreleri oluşturmaktır. Mitoz da hücre sayısını artırır ama farklı bir amaçla (büyüme, onarım). Bu nedenle D seçeneği mayozun temel ve en spesifik amacı değildir.
- C) Üreme hücreleri (gametler) oluşturmak: İşte bu, mayoz bölünmenin en temel ve ayırt edici amacıdır! Mayoz bölünme sayesinde sperm (erkek üreme hücresi) ve yumurta (dişi üreme hücresi) gibi üreme hücreleri (gametler) oluşur. Bu hücrelerin kromozom sayısı, ana hücrenin kromozom sayısının yarısı kadardır (haploit). Böylece döllenme sırasında sperm ve yumurta birleştiğinde, yeni oluşan zigotun kromozom sayısı türün normal kromozom sayısına (diploit) ulaşır. Ayrıca mayoz, krossing-over gibi olaylarla genetik çeşitliliği de sağlayarak türlerin değişen çevre koşullarına uyum sağlamasına yardımcı olur.
Özetle, mayoz bölünme, eşeyli üremenin temelini oluşturan, kromozom sayısını yarıya indiren ve genetik çeşitlilik sağlayan özel üreme hücrelerini (gametleri) üretmek için vardır.
Cevap C seçeneğidir.
