Uzay kirliliğinin gelecekteki uzay görevleri için oluşturduğu en büyük risk aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dünya'daki iklim değişikliklerine yol açması
B) Yeni uzay araçlarının fırlatılmasını engellemesi
C) Çalışır durumdaki uydulara çarpma olasılığının artması
D) Uzay araştırmaları için ayrılan bütçeyi azaltması
Uzay kirliliği, Dünya yörüngesinde biriken, artık işlevini yitirmiş uydu parçaları, roket kademeleri ve diğer insan yapımı atıklardır. Bu atıklar, gelecekteki uzay görevleri için ciddi tehditler oluşturmaktadır. Şimdi seçenekleri tek tek inceleyelim:
- A) Dünya'daki iklim değişikliklerine yol açması: Uzay kirliliği, Dünya atmosferinin çok üzerinde, yörüngede bulunur. Bu kirliliğin doğrudan Dünya'daki iklim değişikliklerine yol açtığına dair bilimsel bir kanıt veya mekanizma bulunmamaktadır. İklim değişiklikleri, atmosferdeki sera gazları gibi farklı faktörlerle ilgilidir. Dolayısıyla bu seçenek, uzay kirliliğinin ana riski değildir.
- B) Yeni uzay araçlarının fırlatılmasını engellemesi: Uzay araçları, Dünya yüzeyinden fırlatılır ve atmosferi geçerek yörüngeye ulaşır. Uzay kirliliği, genellikle yörüngede yoğunlaşmıştır. Fırlatma pencereleri, yörüngedeki yoğun trafikten etkilenebilse de, kirliliğin yeni uzay araçlarının fırlatılmasını tamamen veya büyük ölçüde engellemesi, en büyük ve doğrudan risk değildir. Asıl risk, fırlatıldıktan sonra yörüngede karşılaşılacak tehlikelerdir.
- C) Çalışır durumdaki uydulara çarpma olasılığının artması: Bu, uzay kirliliğinin oluşturduğu en büyük ve en doğrudan risktir. Uzaydaki en küçük bir parça bile, saniyede kilometrelerce hıza ulaşabilen yörünge hızları nedeniyle, çalışan bir uyduya veya uzay aracına çarptığında büyük hasara veya tamamen yok olmasına neden olabilir. Bu tür çarpışmalar, hem mevcut görevleri tehlikeye atar hem de daha fazla uzay çöpü yaratarak (Kessler Sendromu olarak bilinen etki) gelecekteki görevler için riski katlayarak artırır. Gelecekteki uzay görevleri, iletişim, navigasyon, gözlem gibi birçok alanda bu uydulara bağımlıdır ve bu uyduların kaybı, tüm uzay faaliyetlerini olumsuz etkiler.
- D) Uzay araştırmaları için ayrılan bütçeyi azaltması: Uzay kirliliği ile mücadele etmek, kirliliği izlemek ve temizlemek için bütçeler ayrılması gerekebilir. Ayrıca, kirlilik nedeniyle kaybedilen uyduların maliyeti de bütçeyi etkileyebilir. Ancak bu, kirliliğin kendisinin doğrudan bir riski değil, kirliliğin neden olduğu sorunların bir sonucu veya dolaylı bir etkisidir. En büyük risk, fiziksel çarpışma ve görev kaybıdır.
Bu değerlendirmeler ışığında, uzay kirliliğinin gelecekteki uzay görevleri için oluşturduğu en büyük ve en acil risk, çalışan uydulara ve uzay araçlarına çarpma olasılığının artmasıdır.
Cevap C seçeneğidir.
