Merhaba arkadaşlar, bu soruyu adım adım çözerek kayaçların kimyasal çözünmeye karşı dirençlerini daha iyi anlayalım.
Soru: Aşağıdaki kayaç türlerinden hangisi, kimyasal çözünmeye karşı diğerlerine göre daha dirençlidir?
- A) Kalker (Kireç taşı)
- B) Jips (Alçı taşı)
- C) Granit
- D) Kaya tuzu
- E) Dolomit
Çözüm:
- Adım 1: Kayaç Türlerini Tanıyalım
- Kalker (Kireç taşı): Esas olarak kalsiyum karbonattan ($CaCO_3$) oluşur.
- Jips (Alçı taşı): Kalsiyum sülfat hidrat ($CaSO_4 \cdot 2H_2O$) yapısındadır.
- Granit: Kuvars, feldispat ve mika gibi minerallerden oluşan, silikatlı bir kayaçtır.
- Kaya tuzu: Sodyum klorürden ($NaCl$) oluşur.
- Dolomit: Kalsiyum magnezyum karbonattan ($CaMg(CO_3)_2$) oluşur.
- Adım 2: Kimyasal Çözünmeyi Anlayalım
Kimyasal çözünme, kayaçların asidik sular veya diğer kimyasal maddelerle temas ettiğinde parçalanmasıdır. Bu süreç, kayaçların mineral yapısına ve kimyasal özelliklerine bağlı olarak değişir.
- Adım 3: Kayaçların Çözünme Dirençlerini Karşılaştıralım
- Kalker, Jips, Kaya tuzu ve Dolomit: Bu kayaçlar, karbonat ve tuz minerallerinden oluştukları için asidik çözeltilerde kolayca çözünürler. Özellikle kalker ve kaya tuzu, suya karşı oldukça hassastır.
- Granit: Granit, silikat minerallerinden oluştuğu için kimyasal çözünmeye karşı diğerlerine göre çok daha dirençlidir. Kuvars ve feldispat gibi mineraller, asidik ortamlarda daha yavaş çözünürler.
- Adım 4: Sonuca Ulaşalım
Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda, granit kimyasal çözünmeye karşı diğer kayaçlara göre daha dirençlidir.
Cevap C seçeneğidir.
