🎓 Basınç ve rüzgarlar test çöz TYT Test 1 - Ders Notu
Bu ders notu, atmosfer basıncı, basıncı etkileyen faktörler ve rüzgarların oluşumu gibi temel konuları kapsamaktadır. Test çözerken bu notlardaki bilgilere başvurabilirsiniz.
📌 Atmosfer Basıncı 💨
Atmosfer basıncı, havanın yeryüzüne uyguladığı kuvvettir. Yükseklere çıkıldıkça azalır.
- Deniz seviyesinde en yüksek, yukarı çıkıldıkça azalır.
- Barometre ile ölçülür.
- Bir yüzeye etki eden hava moleküllerinin ağırlığıdır.
⚠️ Dikkat: Yükseklere çıkıldıkça gaz yoğunluğu azaldığı için basınç da azalır.
📌 Basıncı Etkileyen Faktörler 🌡️
Sıcaklık, yükselti, yoğunluk ve yer çekimi gibi faktörler basıncı etkiler.
- Sıcaklık: Isınan hava yükselir, basıncı düşürür (Alçak Basınç).
- Yükselti: Yükseldikçe basınç azalır.
- Yoğunluk: Yoğunluk arttıkça basınç artar.
💡 İpucu: Sıcak hava = Alçak Basınç, Soğuk hava = Yüksek Basınç.
📌 Rüzgarların Oluşumu 🌬️
Rüzgarlar, yüksek basınç alanlarından alçak basınç alanlarına doğru hareket eden hava akımlarıdır.
- Basınç farkı ne kadar fazla ise rüzgarın hızı da o kadar yüksek olur.
- Rüzgarın yönünü Coriolis etkisi (Dünya'nın dönüşü) saptırır.
- Yüksek basınç alanlarından alçak basınç alanlarına doğru eserler.
⚠️ Dikkat: Rüzgarın yönü kuzey yarım kürede sağa, güney yarım kürede sola doğru sapar.
📌 Yüksek ve Alçak Basınç Alanları ⬆️⬇️
Yüksek basınç alanları genellikle soğuk ve kuru havaya sahipken, alçak basınç alanları sıcak ve nemli havaya sahiptir.
- Yüksek Basınç (Y): Hava hareketi aşağı yönlüdür (alçalıcı hava hareketi), genellikle açık hava görülür.
- Alçak Basınç (A): Hava hareketi yukarı yönlüdür (yükselici hava hareketi), genellikle bulutlu ve yağışlı hava görülür.
💡 İpucu: Yüksek basınç = Açık hava, Alçak basınç = Kapalı hava.
