Bu soruda, bir içten yanmalı motorun temel çalışma prensiplerinden birini, yani pistonun doğrusal hareketinin krank milinin dönme hareketine nasıl dönüştürüldüğünü anlamamız isteniyor. Gelin bu süreci adım adım inceleyelim:
- İçten Yanmalı Motorun Temeli: Bir motorun amacı, yakıtın yanmasıyla oluşan kimyasal enerjiyi mekanik enerjiye çevirmektir. Bu mekanik enerji, aracın hareket etmesini sağlayan tekerleklere iletilir.
- Pistonun Hareketi: Motorun içinde, yakıt-hava karışımı yandığında büyük bir basınç oluşur. Bu basınç, silindir içinde yukarı-aşağı hareket eden pistonu iter. Pistonun bu hareketi, düz bir çizgi boyunca gerçekleştiği için "doğrusal hareket" olarak adlandırılır.
- Krank Milinin Hareketi: Aracın tekerleklerinin dönmesi için bir dönme hareketine ihtiyacımız vardır. Bu dönme hareketini sağlayan ana parça krank milidir. Krank mili, motorun alt kısmında yer alır ve dönerek gücü şanzımana aktarır.
- Doğrusal Hareketi Dönme Hareketine Çeviren Parça: İşte tam bu noktada, pistonun doğrusal hareketini alıp krank miline ileterek onu dönme hareketine çeviren bir köprüye ihtiyacımız var. Bu köprü görevi gören parça, biyel koludur. Biyel kolu, bir ucu piston pimi ile pistona, diğer ucu ise krank pimi ile krank miline bağlıdır. Piston aşağı doğru itildiğinde, biyel kolu bu doğrusal kuvveti krank milinin dairesel hareketine dönüştürür. Tıpkı bir bisikletin pedalına bastığınızda bacağınızın doğrusal hareketinin zincir ve tekerlekleri döndürmesi gibi düşünebilirsiniz. Biyel kolu, bu dönüşümün anahtar elemanıdır.
- Diğer Seçeneklere Bakalım:
- A) Piston: Piston, yanma sonucu oluşan kuvvetle doğrusal hareket eden ana parçadır, ancak bu doğrusal hareketi dönme hareketine çeviren parça değildir. O, hareketin kaynağıdır.
- B) Segman (Piston Halkası): Segmanlar, piston ile silindir duvarı arasında sızdırmazlık sağlayan ve yağ kontrolünü yapan halkalardır. Hareketin bir türden diğerine dönüşümü görevleri arasında değildir.
- D) Krank mili: Krank mili, biyel kolundan aldığı dönme hareketini kabul eden ve bu dönme hareketini diğer motor parçalarına veya şanzımana ileten ana mildir. Kendisi doğrudan pistonun doğrusal hareketini dönme hareketine çevirmez; bu dönüşüm biyel kolu aracılığıyla gerçekleşir.
Bu açıklamalar ışığında, pistonun doğrusal hareketini krank miline ileten ve dönme hareketine çeviren parça biyel koludur.
Cevap C seçeneğidir.
