Soru:
Işık şiddeti ve karbondioksit (CO₂) miktarının fotosentez hızına etkisini gösteren bir grafikte, belirli bir ışık şiddetinden sonra fotosentez hızı sabit kalıyor. Bu durumda fotosentez hızını sınırlayan faktör ne olabilir? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, sınırlayıcı faktör prensibini anlamamızı sağlar.
- ➡️ İlk adım, grafiği yorumlamaktır. Işık şiddeti arttıkça fotosentez hızı artıyorsa, bu durumda ışık sınırlayıcı faktördür.
- ➡️ İkinci adım, ışık şiddeti daha da arttığı halde fotosentez hızı artmıyorsa, artık ışık sınırlayıcı faktör olmaktan çıkmış demektir. Bu noktada başka bir faktör sınırlayıcı hale gelir.
- ➡️ Bu noktada, fotosentezin "karanlık evre" reaksiyonları (CO₂'nin tutulduğu reaksiyonlar) devreye girer. Işık yeterli olduğu halde hız artmıyorsa, muhtemelen ortamdaki CO₂ miktarı veya sıcaklık yetersiz kalmaktadır.
✅ Sonuç olarak, ışık şiddeti yeterli seviyeye ulaştıktan sonra fotosentez hızını sınırlayan faktör, genellikle CO₂ konsantrasyonu veya sıcaklıktır.
