Soru:
Bir öğrenci, Türkiye fiziki haritasına baktığında aşağıdaki yükseltileri gözlemlemiştir:
- Doğu Anadolu Bölgesi: Ortalama 2000-2500 m
- Marmara Bölgesi: Ortalama 0-500 m
- İç Anadolu Bölgesi: Ortalama 1000-1500 m
Bu bilgilere göre, aşağıdaki soruları cevaplayınız:
- Hangi bölgede akarsuların akış hızı ve enerji potansiyeli daha fazladır? Nedenini açıklayınız.
- Hangi bölgede ulaşım daha kolay gelişmiştir? Nedenini açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, yükselti ve yerşekillerinin beşeri ve ekonomik faaliyetlere etkisini anlamamızı istiyor. Adım adım gidelim.
- ➡️ (a) Şıkkı için: Akarsuların akış hızı, eğimle doğru orantılıdır. Eğim de yükselti farkından kaynaklanır. En yüksek ortalama yükseltiye sahip olan Doğu Anadolu Bölgesi, aynı zamanda en engebeli yapıya sahiptir. Bu nedenle bu bölgedeki akarsuların akış hızı ve buna bağlı olarak hidroelektrik enerji potansiyeli en fazladır.
- ➡️ (b) Şıkkı için: Ulaşımın kolay gelişebilmesi için düz ve engebesiz araziler gereklidir. En düşük ortalama yükseltiye ve daha sade bir yeryüzü şekline sahip olan Marmara Bölgesi'nde karayolu, demiryolu ve deniz yolu ulaşımı diğer bölgelere göre daha kolay gelişmiştir.
✅ Sonuçlar:
a) Doğu Anadolu Bölgesi, çünkü yükselti ve eğim fazladır.
b) Marmara Bölgesi, çünkü yükselti az ve araziler düzdür.