Soru:
Aşağıdaki çoktan seçmeli soruyu cevaplayınız ve doğru cevabın neden diğer şıkların yanlış olduğunu açıklayınız.
"Türkiye'de nüfusun dağılışını etkileyen faktörler arasında aşağıdakilerden hangisi diğerlerine göre daha az etkilidir?"
- Sanayinin gelişmiş olması
- Ulaşım imkanlarının kolay olması
- Yer altı kaynaklarının varlığı
- Matematik konum özellikleri
Çözüm:
💡 Bu soruda, nüfus dağılışını etkileyen faktörlerin göreceli etki gücünü değerlendirmemiz isteniyor. Şıkları tek tek ele alalım.
- ➡️ A) Sanayinin gelişmiş olması: Sanayi bölgeleri iş imkanı yaratarak yoğun göç alır ve nüfusun kalabalıklaşmasını sağlar. (Örn: İstanbul, Kocaeli, Bursa). Bu çok etkili bir faktördür.
- ➡️ B) Ulaşım imkanlarının kolay olması: Ulaşımın kolay olduğu kavşak noktaları ve ovalar ticaret ve yerleşmeye elverişlidir, bu da nüfusu artırır. (Örn: Eskişehir, Ankara). Bu da etkili bir faktördür.
- ➡️ C) Yer altı kaynaklarının varlığı: Maden çıkarılan veya termik santral bulunan yerler geçici de olsa nüfusu artırır. (Örn: Zonguldak, Batman). Bu faktör de etkilidir.
- ➡️ D) Matematik konum özellikleri: Matematik konum (enlem, boylam) iklim üzerinde dolaylı bir etkiye sahiptir. Ancak, Türkiye gibi küçük bir alanda enlemin doğrudan nüfus dağılışına etkisi, diğer fiziki (yükselti, yerşekilleri) ve beşeri (sanayi, tarım) faktörlere göre çok daha az belirgindir. Örneğin, aynı enlemde olmalarına rağmen Menteşe Yöresi (dağlık) ile Çukurova (ovalık) arasında nüfus dağılımı farklıdır.
✅ Doğru cevap D şıkkıdır. Çünkü matematik konum, nüfus dağılışını diğer şıklarda verilen doğrudan ve güçlü çekim faktörleri kadar belirleyici değildir.
