Sözlü tarih nedir

Ahmet Bey, 1999 depremini yaşamış bir görüşmeciyle sözlü tarih çalışması yapmaktadır. Görüşme sırasında, "Deprem anında en çok ne hissettiniz?" sorusuna karşılık görüşmeci uzun bir sessizlikten sonra "Korkunçtu... Kelimelerle anlatamam," demiş ve konuyu değiştirmiştir. Ahmet Bey'in bu durumda izlemesi gereken en etik ve doğru davranış aşağıdakilerden hangisidir?

💡 Sözlü tarih çalışmalarında, görüşülen kişinin (narratör) psikolojik ve duygusal sınırlarına saygı göstermek esastır. Araştırmacı bilgi toplamaktan daha önce, insani ve etik değerleri gözetmelidir.

• ➡️ İlk Adım: Görüşmecinin verdiği sözlü ("Kelimelerle anlatamam") ve sözsüz (sessizlik, konuyu değiştirme) tepkileri doğru okumak. Bu tepkiler, konunun görüşmeci için travmatik olabileceğini ve devam etmek istemediğini gösterir.
• ➡️ İkinci Adım: Görüşmecinin rızasına ve iradesine saygı duymak. Israrcı olmak, etik dışı olduğu gibi güven ilişkisini de zedeler.
• ➡️ Üçüncü Adım: Görüşmecinin rahatsız olduğu konuyu derhal bırakmak ve onun yönlendirdiği yeni konuya saygıyla geçiş yapmak.

✅ Sonuç olarak, Ahmet Bey'in yapması gereken, görüşmecinin tepkisine saygı gösterip konuyu değiştirmek ve onun duygusal sınırlarını zorlamamaktır. Bu, sözlü tarih etiğinin temel gereğidir.