Soru:
Coğrafi konum, bir yerin Dünya üzerinde bulunduğu yerdir ve mutlak konum ile göreceli konum olarak ikiye ayrılır. Türkiye'nin mutlak konumu "\( 26° - 45° \) Doğu boylamları ve \( 36° - 42° \) Kuzey enlemleri arasındadır" şeklinde ifade edilir. Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi Türkiye'nin göreceli konumuna bir örnektir?
- A) Ankara'nın başkent olması
- B) İstanbul Boğazı'nda deniz ulaşımının yoğun olması
- C) İzmit'te 30° Doğu boylamının geçmesi
- D) Ağrı Dağı'nın yüksekliğinin 5137 metre olması
Çözüm:
💡 Mutlak konum kesin ve matematikseldir (enlem-boylam). Göreceli konum ise bir yerin başka yerlerle olan ilişkisine (komşuluk, ulaşım yolları üzerinde olma vb.) dayanır.
- ➡️ Mutlak Konum: Bir yerin enlem ve boylam gibi coğrafi koordinatlarla ifade edilen, değişmeyen adresidir. Soruda verilen "\( 26° - 45° \) Doğu..." ifadesi mutlak konuma örnektir.
- ➡️ Göreceli Konum: Bir yerin özelliklerini, çevresindeki denizlere, kıtalara, ticaret yollarına, komşu ülkelere göre tanımlar. Bu konum, ilişkili olduğu yerlere bağlı olarak önem kazanır veya değişir.
- ➡️ Seçenekleri İnceleyelim:
- A) Ankara'nın başkent olması siyasi bir karardır, coğrafi göreceli konumla doğrudan ilgili değildir.
- B) İstanbul Boğazı'nın ulaşım yoğunluğu, Asya ve Avrupa kıtaları arasında bir geçiş noktasında olmasından (göreceli konum) kaynaklanır. ✅ Bu, Türkiye'nin jeopolitik önemini gösteren tipik bir göreceli konum örneğidir.
- C) Belirli bir boylamdan geçmesi, mutlak konumun ta kendisidir.
- D) Bir dağın yüksekliği, o yerin fiziki özelliğidir, göreceli konum değildir.
✅ Doğru cevap B seçeneğidir. Göreceli konum, bir yerin stratejik, ekonomik ve kültürel özelliklerini anlamamızda mutlak konumdan daha etkili olabilir.
