Etkili dinleme nedir

Bir tarih öğretmeni, İstanbul'un Fethi'nin sonuçlarını anlatırken şu cümleleri kuruyor: "Fetihle birlikte Orta Çağ kapandı, Yeni Çağ başladı. Ayrıca, feodalite güç kaybederken, merkezi krallıklar güçlendi. Fetihten kaçan bilim insanları İtalya'ya giderek Rönesans'ın başlamasına katkı sağladı."

Bu açıklamayı dinleyen bir öğrenci, konuyu daha iyi özümseyebilmek için zihninde hangi iki dinleme stratejisini kullanmalıdır?

💡 Öğrenci, birbiriyle bağlantılı ancak farklı alanlara etki eden bu bilgileri organize etmek için zihninde şu süreçleri işletmelidir:

• ➡️ Kavram Haritası Oluşturma (Zihinsel Şema): Dinlerken, "İstanbul'un Fethi"ni merkeze alan bir zihinsel harita oluşturmalı. Bu haritadan "Çağların Değişimi", "Siyasi Yapılar (Feodalite vs. Merkezi Krallıklar)" ve "Kültürel/Sanatsal Etki (Rönesans)" gibi dallar çıkarmalı. Bu, bilgileri görselleştirerek hatırlamayı kolaylaştırır.
• ➡️ Neden-Sonuç İlişkilerini Kurma: Her bir sonucun fetihle olan bağlantısını düşünmeli. Örneğin, "Feodalitenin zayıflamasının nedeni, surların yıkılabileceğinin görülmesi ve bu sayede derebeylerinin kalelerinin güvenilirliğini yitirmesi olabilir mi?" gibi bağlantılar kurmaya çalışmalı.

✅ Bu iki strateji, öğrencinin pasif bir alıcı olmak yerine, bilgiyi işleyen ve anlamlandıran aktif bir dinleyici olmasını sağlayacaktır.