Soru:
Soyadı Kanunu'nun (\(K\)) çıkarılması, Türkiye'de modern bir ulus-devlet inşa sürecinin (\(M\)) önemli bir parçasıdır. Bu kanun, aşağıda verilen Atatürk İlkeleri'nden (\(İ\)) hangisi/hangileri ile en doğrudan ilişkilendirilebilir? İlişkiyi açıklayınız.
- A) Halkçılık
- B) Laiklik
- C) Milliyetçilik
Çözüm:
💡 Bu soru, olguyu sadece tarihsel bir bilgi olarak değil, onun felsefi ve ideolojik arka planıyla ilişkilendirmemizi istiyor.
- ➡️ İlk adım: Her bir ilkenin tanımını yapalım.
- Halkçılık: Toplumda ayrıcalıklı sınıfların olmaması, herkesin kanun önünde eşit olması.
- Laiklik: Din ve devlet işlerinin ayrılması.
- Milliyetçilik: Türk milletinin birliğini, bütünlüğünü ve kimliğini güçlendirmek.
- ➡️ İkinci adım: Soyadı Kanunu'nun özelliklerini bu ilkelerle eşleştirelim.
- Kanun, "ağa", "paşa" gibi ayrıcalık belirten unvanları kaldırarak toplumsal eşitliği pekiştirdi. Bu, doğrudan Halkçılık ilkesiyle ilişkilidir.
- Kanun, yabancı millet ve ırk isimlerini yasaklayarak, Türk toplumuna ait ortak ve milli bir kimlik oluşturmayı hedefledi. Bu da doğrudan Milliyetçilik ilkesiyle ilişkilidir.
- Kanunun doğrudan dinle (örneğin, "İmam", "Hafız" gibi dini lakapların kullanımı) bir çatışması olsa da, asıl odak noktası toplumsal eşitlik ve milli kimliktir. Laiklik ilkesiyle doğrudan birincil bir ilişkisi yoktur.
✅ Sonuç olarak, Soyadı Kanunu en doğrudan A) Halkçılık ve C) Milliyetçilik ilkeleri ile ilişkilidir.
