Soru:
Bir arkeolog, bir yerleşim yerinde aşağıdaki buluntuları aynı katmanda ve iç içe geçmiş halde bulmuştur:
- Demirden yapılmış bir kılıç,
- Topraktan yapılmış, üzerinde yazılar olan tabletler,
- Kemikten yapılmış iğneler.
Bu buluntulara dayanarak arkeolog, aşağıdaki tarihleme yöntemlerinden hangisini
en güvenilir şekilde kullanabilir?
Çözüm:
💡 Tarihleme yöntemlerini ve hangi koşullarda daha güvenilir olduklarını düşünmeliyiz.
- ➡️ Birinci adım: Soruda, farklı türde buluntuların aynı katmanda ve iç içe geçmiş halde bulunduğu vurgulanıyor. Bu, hepsinin aynı zaman dilimine ait olduğunu gösteren güçlü bir kanıttır.
- ➡️ İkinci adım: Seçenekleri değerlendirelim (soruda açıkça verilmese de mantık yürütüyoruz):
- Yazılı Kaynak: Tabletler üzerinde yazı varsa, bu en kesin sonucu verir çünkü tarihi doğrudan verir.
- Radyokarbon (Karbon 14): Kemik iğneler üzerinde uygulanabilir ama mutlak tarih vermesi için organik madde (kemik) gerektirir ve laboratuvar analizi ister.
- Stratigrafi: Katman bilimidir. Buluntuların aynı katmanda olması, onların aynı döneme ait olduğunu stratigrafi sayesinde anlarız. Ancak burada zaten bu verilmiş.
- Tipoloji: Eserlerin benzerlerine bakarak göreceli bir tarihleme yapar, mutlak tarih vermez.
- ➡️ Üçüncü adım: En güvenilir yöntem, kesin ve mutlak tarih veren yöntemdir. Buluntular arasında yazılı tablet olduğuna göre, bu tabletlerdeki bilgiler (örneğin bir kralın adı veya bir tarih) bize en net ve güvenilir tarihi sağlayacaktır.
✅ Sonuç: Arkeolog, buluntuların tarihini belirlemek için yazılı kaynak yöntemini en güvenilir şekilde kullanabilir.
