Soru:
Bir tarihçi, "Fransız İhtilali (1789)" olayını incelerken aşağıdaki kaynaklardan hangisini kullanırsa birinci el kaynak kullanmış olur?
Seçenekler:
- A) 2020 yılında yazılmış, ihtilalin nedenlerini analiz eden bir akademik makale.
- B) İhtilal sırasında, Paris'te yaşamış bir tüccarın tuttuğu günlük.
- C) 1950'lerde çekilmiş, ihtilali konu alan bir belgesel film.
- D) İhtilalin 100. yılında (1889) bir tarihçi tarafından yazılan bir kitap.
Çözüm:
💡 Birinci el (ana) kaynak, olayın gerçekleştiği dönemde yaşamış ve olaya tanıklık etmiş kişiler tarafından oluşturulmuş belgelerdir.
- ➡️ Birinci adım: Her bir seçeneği inceleyelim ve kaynağın oluşturulduğu tarihe bakalım.
- ➡️ İkinci adım:
- A Seçeneği (2020): Olaydan 231 yıl sonra yazılmış. Bu, olay hakkında yapılmış bir yorum ve analizdir. → İkinci el kaynak.
- B Seçeneği (İhtilal sırasında tutulmuş günlük): Kaynak, olayın gerçekleştiği sırada ve olayın tanığı olan biri tarafından oluşturulmuş. → Birinci el kaynak.
- C Seçeneği (1950'lerde çekilmiş belgesel): Olaydan 160+ yıl sonra çekilmiş, olay hakkında derlenmiş bilgileri içerir. → İkinci el kaynak.
- D Seçeneği (1889'da yazılan kitap): Olaydan 100 yıl sonra, bir tarihçi tarafından yazılmış. Bu bir araştırma ve yorum ürünüdür. → İkinci el kaynak.
- ➡️ Üçüncü adım: Birinci el kaynağın en önemli özelliği, olayın çağdaşı olması ve doğrudan tanıklık veya deneyime dayanmasıdır. B seçeneği bu tanıma tam olarak uymaktadır.
✅ Sonuç: Doğru cevap B seçeneğidir. Çünkü ihtilal sırasında yaşayan birinin günlüğü, birinci el kaynaktır.
