Soru:
Büyük Selçuklu Devleti'nde, merkezî otoriteyi güçlendirmek ve devlet yönetimini sistemli hale getirmek amacıyla kurulan teşkilatlar nelerdir? Bu teşkilatlardan ikisinin görevlerini kısaca açıklayınız.
Çözüm:
💡 Büyük Selçuklu Devleti, geniş toprakları etkin bir şekilde yönetebilmek için birçok kurum oluşturmuştur. Bunlardan en önemlileri "Atabeylik", "Divan Teşkilatı" ve "İkta Sistemidir".
- ➡️ 1. Divan Teşkilatı:
- 🔹 Devletin yönetim işlerini yürüten bir nevi bakanlıklar kuruluydu.
- 🔹 En önemlileri; Divan-ı Saltanat (genel işler), Divan-ı İstifa (maliye işleri), Divan-ı Arz (ordu işleri) ve Divan-ı İnşa (yazışmalar) idi.
- 🔹 Bu divanlar sayesinde devlet işleri düzenli ve merkezî bir şekilde yürütülüyordu.
- ➡️ 2. İkta Sistemi:
- 🔹 Devlete ait toprakların gelirlerinin, hizmet karşılığında komutanlara ve askerlere verilmesi sistemidir.
- 🔹 Görevleri: Bu sistemle hazineden maaş ödemeden güçlü bir ordu beslenmiş, ülkenin her tarafında devlet otoritesi sağlanmış ve toprakların işlenip tarımsal üretimin sürekliliği garanti altına alınmıştır.
✅ Bu teşkilatlar, Selçukluların nasıl güçlü ve organize bir devlet kurduğunun en önemli kanıtlarıdır.
