Soru:
Büyük Selçuklu Devleti'nde, hükümdar çocuklarına (melik) devlet yönetimi tecrübesi kazandırmak için bir sistem uygulanırdı. Bu sistemde meliklere yardımcı olmak üzere tecrübeli bir devlet adamı görevlendirilirdi. Bu görevliye ne ad verilirdi ve bu sistemin adı nedir?
- A) Lala / Atabeylik Sistemi
- B) Vezir / Divan Teşkilatı
- C) Subaşı / İkta Sistemi
- D) Kadı / Medrese Sistemi
Çözüm:
💡 Soru, Selçuklulardaki önemli bir eğitim ve yönetim sistemini sormaktadır. Kavramları adım adım ele alalım.
- ➡️ Sistemin Amacı: Selçuklularda, tahtın varisi olan şehzadelerin (melik) yönetim tecrübesi kazanması için çeşitli eyaletlere vali olarak atanmasıydı.
- ➡️ Görevli: Bu şehzadelere siyaset, askerlik ve devlet yönetimi konularında eğitim vermek ve onlara danışmanlık yapmakla görevli kişilere Atabey (veya Lala) denirdi.
- ➡️ Sistemin Adı: Bu şehzade eğitim ve yönetim modelinin genel adı Atabeylik Sistemidir. (Daha sonra bu atabeyler güçlenerek kendi devletlerini de kurdular).
- ➡️ Diğer Seçeneklerin İncelenmesi:
- B) Vezir / Divan Teşkilatı: Vezir, merkezde hükümdara bağlı çalışan en yüksek dereceli yöneticidir. Divan ise devlet işlerinin görüşüldüğü kuruldur. ❌
- C) Subaşı / İkta Sistemi: Subaşı, askeri ve güvenlik işlerinden sorumludur. İkta Sistemi ise toprak yönetimi ve orduyu besleme sistemidir. ❌
- D) Kadı / Medrese Sistemi: Kadı, yargıçtır. Medrese Sistemi ise eğitim-öğretim kurumlarıdır. ❌
✅ Doğru cevap, şehzade eğitimini ve danışmanlık sistemini ifade eden A seçeneğidir.
