Soru:
Uygur Devleti, 763 yılında Bögü Kağan döneminde resmi din olarak Maniheizm'i benimsemiştir. Bu dinin kabulünün Uygur kültür ve sanatı üzerindeki en belirgin etkisi aşağıdakilerden hangisidir?
- A) Savaşçı özelliklerin ve destan geleneğinin daha da güçlenmesi
- B) Minyatür sanatı, fresk ve kitap basım tekniklerinde gelişmeler yaşanması
- C) Geleneksel Gök Tanrı inancına dayalı törenlerin daha sık yapılmaya başlanması
- D) Çin kültüründen tamamen kopularak öz Türk kültürünün korunması
Çözüm:
💡 Maniheizm, bir yazılı kültür ve sanat dinidir. Etkilerini bu özelliğinden yola çıkarak değerlendirebiliriz.
- ➡️ Maniheizm, et yemeyi yasaklayan ve savaşçılığı zayıflatan bir dindi. Bu nedenle A seçeneği doğru olamaz.
- ➡️ Maniheizm, Uygurların geleneksel inancı değildi. Resmi din olunca, eski Gök Tanrı törenlerinin daha sık yapılması beklenmez. Bu yüzden C seçeneği yanlıştır.
- ➡️ Maniheizm'i Türkler'e tanıtanlar Soğdlu tüccarlardı ve dinin kabulü Çin etkisini artırmıştır. D seçeneği bu nedenle hatalıdır.
- ➡️ Maniheizm'in kutsal metinleri vardı ve bu metinleri çoğaltmak, resimlemek gerekiyordu. Bu da minyatür sanatı, duvar resimleri (fresk) ve matbaa/harf baskı tekniklerinde büyük ilerlemelere yol açtı.
✅ Sonuç: Maniheizm'in getirdiği yazılı ve resimli kültür ortamı, doğru cevap olan B seçeneğinde ifade edilmiştir.
