Soru:
Bir dağ oluşum (orojenez) haritası üzerinde, Büyük Okyanus'u çevreleyen bir dağ kuşağı işaretlenmiştir. Bu kuşak, "Pasifik Ateş Çemberi" olarak da bilinir. Bu dağların oluşumundaki temel levha hareketi türü nedir ve bu tür bir hareket sonucunda hangi yeryüzü şekilleri oluşur?
Çözüm:
🌋 Bu soru, "And Tipi Orojenez" olarak adlandırılan süreci anlamayı gerektirir.
- ➡️ 1. Adım: Pasifik Ateş Çemberi, esas olarak okyanusal levhaların kıtasal levhaların altına daldığı bölgelerde oluşur. Bu, yaklaşan levha sınırının bir özelliğidir.
- ➡️ 2. Adım: Temel levha hareketi türü, bir okyanusal levha ile bir kıtasal levhanın çarpışmasıdır. Okyanusal levha daha yoğun olduğu için kıtasal levhanın altına dalar (subdüksiyon).
- ➡️ 3. Adım: Bu süreç sonucunda;
- Dalma-batma zonu boyunca derin okyanus hendekleri,
- Kıta tarafında yükselen magmanın oluşturduğu volkanik dağ sıraları (Örn: And Dağları),
- Ve yoğun deprem aktivitesi gözlenir.
✅ Sonuç olarak, temel hareket "Okyanusal ve kıtasal levha çarpışması"dır ve bu çarpışma volkanik dağ sıraları, okyanus hendekleri ve şiddetli depremler oluşturur.
