Soru:
Aşağıdaki şekilde bir levha sınırı gösterilmiştir. Bu sınıra komşu olan Kıta A'nın kenarında yüksek, kıvrımlı, ancak volkanik aktivitenin az olduğu bir dağ sırası bulunmaktadır. Buna göre, bu dağların oluşumuna neden olan orojenez türü nedir? \( \text{(Dağ Yüksekliği} = H \text{)} \)
Çözüm:
🧩 Soruda verilen ipuçlarını değerlendirelim: "Yüksek, kıvrımlı, volkanizma az".
- ➡️ 1. Adım: Volkanizmanın az olması bize bir ipucu verir. Volkanizma, genellikle okyanusal levhanın erimesi ve magmanın yüzeye çıkmasıyla ilişkilidir. Volkanizmanın az olması, bu sürecin iki kıtasal levhanın çarpışması ile ilgili olduğunu düşündürür.
- ➡️ 2. Adım: İki kıtasal levha çarpıştığında, yoğunlukları aynı olduğu için dalma-batma (subdüksiyon) derinlemesine gerçekleşmez. Bu nedenle volkanik aktivite sınırlı kalır. Bunun yerine, çarpışma bölgesindeki tortul tabakalar şiddetle kıvrılarak yükselir ve yüksek, kıvrımlı sıradağlar meydana gelir.
- ➡️ 3. Adım: Bu tür bir orojenez, Himalaya Tipi Orojenez olarak adlandırılır. Gerçek dünyadaki en iyi örneği, Hint ve Avrasya levhalarının çarpışmasıyla oluşan Himalaya Dağları'dır.
✅ Sonuç olarak, dağların oluşumundaki orojenez türü, iki kıtasal levhanın çarpışmasına (Himalaya Tipi) bağlıdır.
