Soru: Kırıklı dağların oluşumunda rol oynayan temel kuvvetler nelerdir ve bu kuvvetler horst ve graben yapılarını nasıl şekillendirir?
Çözüm: Kırıklı dağlar, yer kabuğundaki gerilme kuvvetleri sonucu oluşan fay hatları boyunca meydana gelir. Temel kuvvetler şunlardır:
- Gerilme kuvvetleri: Yer kabuğunun çekilmesiyle oluşur, blokların birbirinden uzaklaşmasına neden olur.
- Basınç kuvvetleri: Yer kabuğunun sıkıştırılmasıyla oluşur, ancak kırıklı dağlarda daha az etkilidir.
Bu kuvvetler, horst (yükselen blok) ve graben (çöken blok) yapılarını şekillendirir: Gerilme kuvvetleri fay hatlarında blokların hareket etmesine izin verir; yükselen blok horstu, çöken blok ise grabendir. Örneğin, bir bölgede gerilme artarsa, merkezdeki blok çökerek graben oluştururken, kenarlardaki bloklar yükselerek horst dağlarını meydana getirir.
