Soru:
Haritada işaretlenmiş bir kıyı bölgesinde aşağıdaki özellikler gözlemlenmiştir:
- Kıyı çizgisi oldukça düzdür.
- Kıyıda yüksek ve sürekli diklikler (falezler) bulunmaktadır.
- Kıyının hemen önünde derinlik 0-20 metre arasında değişmektedir.
Bu kıyının
"Boyuna Kıyı" tipinde olduğu bilindiğine göre, falezlerin bu kıyı tipinde yaygın olarak görülmesinin nedenlerini yazınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, belirli bir kıyı tipi (Boyuna Kıyı) ile falez oluşumu arasındaki ilişkiyi sorguluyor.
- ➡️ Boyuna kıyılar, dağların kıyı çizgisine paralel uzandığı yerlerde oluşur. Bu nedenle kıyı çizgisi genellikle düzdür ve kıyı hemen derinleşir (0-20 metre gibi).
- ➡️ Kıyının hemen derinleşiyor olması, dalgaların açıktan kıyıya doğru enerjisini kaybetmeden, doğrudan kıyıdaki dik yamaçlara çarpması anlamına gelir.
- ➡️ Dalga enerjisi sürtünmeyle azalmadığı için, tüm gücüyle kıyıyı aşındırır. Bu durum, dalga oyuğu oluşumunu ve dolayısıyla falez gelişimini hızlandırır ve yaygınlaştırır.
- ➡️ Ayrıca, kıyıya paralel dağlar zaten yüksek bir kıyı çizgisi oluşturduğundan, falez oluşumu için uygun bir topografya (yüksek ve dik yamaç) doğal olarak bulunur.
✅ Sonuç: Boyuna kıyılarda falezler yaygındır çünkü kıyı hemen derinleşir, dalga enerjisi kırılmadan kıyıya ulaşır ve aşındırma gücü çok yüksektir. Ayrıca, başlangıçtaki topografya da buna uygundur.
