Soru:
Süveyş Kanalı Projesi, uluslararası bir şirket (Compagnie Universelle du Canal Maritime de Suez) tarafından hayata geçirilmiştir. Bu projenin finansmanı ve hisse dağılımı ile ilgili aşağıdaki bilgiler verilmiştir:
- Kanal şirketinin hisselerinin %44'ü Osmanlı Devleti'ne aitti.
- Mısır Hidivi Said Paşa, kanalı inşa etme imtiyazını şahsen Ferdinand de Lesseps'e vermiştir.
- İngiltere, projenin başlangıcında kanalın inşasına karşı çıkmıştır.
Verilen bu bilgilerden hangisi veya hangileri kesinlikle yanlıştır?
Çözüm:
💡 Bu soru, tarihsel gerçekleri yorumlama ve yanlış bilgiyi tespit etme becerisini ölçer. Her maddeyi tek tek kontrol edelim:
- ➡️ İlk Maddeyi İnceleyelim: "Kanal şirketinin hisselerinin %44'ü Osmanlı Devleti'ne aitti." Bu YANLIŞ bir bilgidir. 🚫 Hisse senetlerinin %44'ü, Osmanlı'ya değil, Osmanlı Devleti'ne bağlı Mısır Hidivliği'ne aitti. Bu hisseler, Hidiv İsmail Paşa döneminde 1875'te İngiltere'ye satılmıştır. Osmanlı Devleti'nin doğrudan büyük bir hissesi yoktu.
- ➡️ İkinci Maddeyi İnceleyelim: "Mısır Hidivi Said Paşa, kanalı inşa etme imtiyazını şahsen Ferdinand de Lesseps'e vermiştir." Bu DOĞRU bir bilgidir. ✅ 1854 yılında Hidiv Said Paşa, arkadaşı olan Fransız diplomat Lesseps'e kanalı inşa etme imtiyazını vermiştir.
- ➡️ Üçüncü Maddeyi İnceleyelim: "İngiltere, projenin başlangıcında kanalın inşasına karşı çıkmıştır." Bu da DOĞRU bir bilgidir. ✅ İngiltere, kanalın Fransa'nın etkisini artırmasından ve Hindistan'a giden mevcut deniz yolunun (Ümit Burnu) önemini kaybetmesinden endişe duyduğu için inşaya başlangıçta şiddetle karşı çıkmıştır.
✅ Sonuç: Verilen bilgilerden sadece birinci madde ("%44 hisse Osmanlı'ya aitti") tarihsel gerçeklerle örtüşmemektedir ve bu nedenle kesinlikle yanlıştır.
