Soru:
Lale Devri, askeri alanda büyük bir ıslahat yapılmadan geçen bir dönem olarak bilinir. Ancak, bu dönemdeki en önemli yenilikçi girişimlerden biri olan ve Patrona Halil İsyanı sırasında isyancılar tarafından yakılan kurum hangisidir? Bu kurumun Osmanlı Devleti için önemi nedir?
Çözüm:
💡 Sorunun cevabı, Lale Devri'nin en somut ve kalıcı miraslarından biridir. İsyanın sembolik hedeflerinden biri haline gelmiştir.
- ➡️ Kurumun Adı: İsyancılar tarafından yakılan yer, İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi tarafından 1727'de kurulan matbaadır.
- ➡️ Önemi: Bu matbaa, dini olmayan eserler basan ilk Türk matbaasıdır. (Not: Daha önceki gayrimüslim matbaaları vardı). Coğrafya, tarih, dil ve fen bilimleri gibi alanlarda kitaplar basılarak, bilginin yayılması ve okur-yazar oranının artırılması hedeflenmiştir. Bu, Osmanlı'da bilimsel ve kültürel bir aydınlanmanın ilk kıvılcımlarından biri olarak kabul edilir.
- ➡️ İsyanla İlişkisi: İsyancılar, matbaayı ve basılan kitapları, Batılılaşma ve geleneksel değerlerden uzaklaşmanın bir simgesi olarak gördüler. Bu nedenle, matbaa isyan sırasında hedef haline geldi ve tahrip edildi. Ancak, matbaa fikri tamamen ortadan kalkmadı ve daha sonraki yıllarda yeniden faaliyete geçti.
✅ Sonuç olarak, yakılan matbaa, Lale Devri'nin yenilikçi ruhunun en önemli temsilcisi ve aynı zamanda bu yeniliklere karşı olan geleneksel tepkinin de sembolik kurbanı olmuştur.
