Soru: Divan-ı Hümayun'un kaldırılmasının temel nedenleri nelerdir? Bu nedenleri maddeler halinde açıklayınız.
Çözüm: Divan-ı Hümayun'un kaldırılmasının başlıca nedenleri şunlardır:
- Merkeziyetçi Yönetim İhtiyacı: Devletin büyümesi ve karmaşıklaşan işler, daha hızlı ve doğrudan karar almayı gerektiriyordu. Divan'ın toplu karar alma süreci yavaş kalıyordu.
- Padişahın Yetkilerini Güçlendirme: Padişahlar, mutlak otoritelerini pekiştirmek için Divan'ın etkisini azaltmak istedi. Örneğin, II. Mahmut döneminde bu yönde adımlar atıldı.
- Batılılaşma ve Reform Çabaları: 19. yüzyılda Osmanlı Devleti, Avrupa'daki modern yönetim modellerini benimsemeye çalıştı. Divan'ın geleneksel yapısı, bu reformlara uyum sağlamakta zorlanıyordu.
- Yeni Bakanlık Sistemine Geçiş: Nazırlıklar (bakanlıklar) kurularak işlerin uzmanlaşmış birimlerce yürütülmesi hedeflendi. Bu, Divan'ın işlevsiz kalmasına yol açtı.
Bu nedenlerle, Divan-ı Hümayun resmi olarak 19. yüzyılda kaldırılmıştır.
