Soru: Divan-ı Hümayun'un kaldırılması ve nazırlıkların kurulmasının, Osmanlı Devleti'nin sonraki dönemlerine etkileri neler olmuştur? Bu değişikliğin olumlu ve olumsuz yönlerini değerlendiriniz.
Çözüm: Divan-ı Hümayun'un kaldırılması ve nazırlıkların kurulması, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde derin etkiler bırakmıştır. Olumlu ve olumsuz yönleri şöyle değerlendirilebilir:
- Olumlu Yönler:
- Modernleşme ve Verimlilik: Nazırlık sistemi, devlet işlerinin daha organize ve hızlı yürütülmesini sağladı. Örneğin, eğitim ve maliye alanlarında uzmanlaşma arttı.
- Merkezi Otoritenin Güçlenmesi: Padişah ve merkezi hükümet, taşradaki yerel güçleri daha iyi kontrol edebildi, bu da iç çatışmaları azalttı.
- Uluslararası İlişkilerde Uyum: Batılı devletlerle diplomatik ilişkiler, Hariciye Nazırlığı gibi yapılar sayesinde daha düzenli hale geldi.
- Olumsuz Yönler:
- Geleneksel Yapının Çözülmesi: Divan'ın kaldırılması, eski elitler ve halk arasında hoşnutsuzluk yarattı, bu da bazı iç karışıklıklara neden oldu.
- Uygulama Sorunları: Nazırlıklar, yeterli kadro ve kaynak olmadan kurulduğu için verimlilik beklenen düzeyde olmadı. Yolsuzluk ve bürokratik engeller devam etti.
- Geçiş Sürecinin Zorlukları: Ani değişiklikler, devlet içinde uyum sorunlarına yol açtı ve bazı bölgelerde yönetim boşlukları oluştu.
Genel olarak, bu değişiklik Osmanlı'nın modernleşme çabalarının bir parçasıydı, ancak devletin çöküş sürecini tamamen durduramadı. Etkileri, Cumhuriyet dönemi idari yapısının temellerini atması açısından kalıcı olmuştur.
