Biyoçeşitlilik ve Ekosistem 11. sınıf

Örnek 04 / 04
Soru:

Bir göldeki besin zinciri; fitoplankton → sivrisinek larvası → sazan balığı → balıkçıl kuşu şeklindedir.

Gölde bir süre sonra tarımsal faaliyetler nedeniyle azot (\( NO_3^- \)) ve fosfor (\( PO_4^{3-} \)) bileşiklerinin miktarı artmıştır. Bu durum gölde ötrofikasyona neden olmuş ve sudaki çözünmüş oksijen miktarı önemli ölçüde azalmıştır.

Bu değişikliklerin besin zincirinin hangi halkalarını ve nasıl etkileyeceğini adım adım açıklayınız.

Çözüm:

💡 Ötrofikasyon, besin maddelerindeki aşırı artış sonucu sucul sistemlerde meydana gelen kirlilik ve oksijen azalması sürecidir.

  • ➡️ Birinci adım: Azot ve fosfor artışı, besin zincirinin ilk halkası olan fitoplanktonların aşırı çoğalmasına (alg patlaması) neden olur.
  • ➡️ İkinci adım: Aşırı çoğalan fitoplanktonlar öldüğünde, bakteriler onları ayrıştırmak için çok fazla oksijen tüketir. Bu, sudaki çözünmüş oksijen miktarını ciddi şekilde düşürür.
  • ➡️ Üçüncü adım: Oksijen azlığı, solungaç solunumu yapan sivrisinek larvaları ve özellikle sazan balığı gibi balık popülasyonlarını doğrudan olumsuz etkiler. Bu türlerin kitlesel ölümleri gözlemlenebilir.
  • ➡️ Dördüncü adım: Sazan balığı popülasyonundaki azalma veya yok oluş, besin kaynağı sazan balığına bağımlı olan balıkçıl kuşu popülasyonunu da olumsuz etkiler. Besin bulmakta zorlanırlar ve popülasyonları azalır.

✅ Sonuç: Ötrofikasyon, besin zincirinin tüm halkalarını ama özellikle oksijene bağımlı olan sivrisinek larvası, sazan balığı ve balıkçıl kuşu gibi üst trofik düzeylerdeki canlıları, oksijen yetersizliği ve besin azalması yoluyla olumsuz etkiler.

1 2 3 4