Soru:
Aşağıdaki kelimelerden hangisi birden fazla yapım eki almıştır? Nedenini açıklayınız.
- A) Evler
- B) Evsiz
- C) Evsizlik
- D) Evde
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için her seçeneği kök ve eklerine ayırmalı ve her bir ekin yapım eki mi yoksa çekim eki mi olduğunu belirlemeliyiz. Birden fazla yapım eki alan kelimelere "türemiş ve birleşik yapılı kelime" denir.
- ➡️ A) Evler: Kök "ev"dir. "-ler" eki çoğul ekidir (çekim eki). Yapım eki yoktur.
- ➡️ B) Evsiz: Kök "ev"dir. "-siz" eki, "yokluğu, olmama durumu" bildirir ve yeni bir anlam kazandırdığı için yapım ekidir. Sadece 1 yapım eki vardır.
- ➡️ C) Evsizlik: Kök "ev"dir. İlk olarak "-siz" yapım eki gelerek "evsiz" (evi olmayan) kelimesini oluşturur. Daha sonra "-lik" yapım eki gelerek "evsizlik" (evsiz olma durumu) anlamında yeni bir isim türetir. Burada iki farklı yapım eki (-siz ve -lik) bulunmaktadır.
- ➡️ D) Evde: Kök "ev"dir. "-de" eki bulunma hal ekidir (çekim eki). Yapım eki yoktur.
✅ Sonuç: Doğru cevap C) Evsizlik'tir. Çünkü bu kelime, köke art arda iki yapım eki (-siz ve -lik) alarak türemiştir.
