Soru: Eşarilik mezhebine göre "Kader" kavramı nasıl açıklanır? İnsanın fiilleri (eylemleri) ile Allah'ın iradesi arasındaki ilişkiyi özetleyin.
Çözüm:
- Eşarilikte kader, Allah'ın ezeli ilmi ve iradesi çerçevesinde anlaşılır. Her şey Allah'ın bilgisi ve takdiri dahilindedir.
- İnsanın fiilleri konusunda Eşarilik, kesb (kazanma) teorisini geliştirmiştir. Buna göre:
- Allah, tüm fiillerin yaratıcısıdır. Yani eylemlerin varlığa gelmesi doğrudan Allah'ın iradesi ve yaratmasıyladır.
- İnsan ise bu fiilleri kesb eder (kazanır). Yani insan, kendi iradesi ve tercihiyle bir fiili seçer, ancak o fiilin yaratılması Allah'a aittir.
- Örneğin, bir kişinin yürümesi: Allah yürüme fiilini yaratır, insan ise bu fiili kendi iradesiyle "kazanır". Bu, insana sorumluluk yüklerken (çünkü tercih insana aittir), mutlak yaratıcılığı da Allah'a verir.
- Sonuç olarak, Eşarilikte insan fiilleri, Allah'ın yaratması ve insanın kazanması şeklinde ikili bir süreç olarak görülür.
