Soru: Eşarilik, Allah'ın sıfatları konusunda nasıl bir yaklaşım benimsemiştir? Özellikle "haberi sıfatlar" (örneğin, Allah'ın eli, yüzü gibi ifadeler) nasıl yorumlanır?
Çözüm:
- Eşarilik, Allah'ın sıfatlarını gerçek ve ezelî kabul eder, yani sıfatlar Allah'ın zatından ayrılmaz. Bu, Mutezile'nin "sıfatları inkâr" yaklaşımına karşıdır.
- Sıfatlar ikiye ayrılır: Zati sıfatlar (varlık, kıdem, bekâ gibi) ve subuti sıfatlar (ilim, kudret, irade gibi).
- Haberi sıfatlar ise Kur'an ve hadislerde geçen, Allah'a insani özellikler gibi görünen ifadelerdir (örneğin, "Allah'ın eli", "yüzü").
- Eşarilik, bu tür sıfatları tevil etmeden (yorumlamadan) kabul eder, ancak keyfiyetsiz (nasıllıksız) olarak anlar. Yani:
- "Allah'ın eli" ifadesi gerçektir, ama bu el insan eline benzemez; nasıl olduğunu bilmeyiz (bilâ keyfe ilkesi).
- Amacı, dini metinleri olduğu gibi kabul ederken, Allah'ı insana benzetmekten (teşbih) kaçınmaktır.
- Bu yaklaşım, Selefiyye'nin harfi yorumları ile Mutezile'nin aşırı tevilleri arasında dengeli bir çözümdür.
