Çözümlü Örnek 3
Soru:
Sofistler ile Septikler, doğru bilginin mümkün olup olmadığı sorusuna benzer bir cevap verirler, ancak bu cevabın arkasındaki gerekçe ve vardıkları sonuç farklılık gösterir. Bu iki akımı, "Doğru bilgi mümkün müdür?" sorusu etrafında karşılaştırarak, birinin diğerinden temel farkını yazınız.
Çözüm:
💡 İki akım da mutlak doğru bilginin olmadığını söyler, ancak bunu farklı şekillerde temellendirir ve farklı pratik sonuçlara ulaşır.
- ➡️ Birinci Adım (Sofistler): Sofistler, doğru bilginin mümkün olmadığını çünkü doğruluğun göreli (rölativist) olduğunu savunur. Onlara göre, her birey veya toplum için doğru olan farklıdır. Önemli olan mutlak gerçeği bulmak değil, ikna etme sanatını (retorik) kullanarak toplum içinde başarılı olmaktır.
- ➡️ İkinci Adım (Septikler): Septikler ise doğru bilginin mümkün olmadığını çünkü hiçbir şeyden emin olamayacağımızı savunur. Duyular ve akıl güvenilmezdir. Buradaki temel motivasyon, yanlış inançlardan kaynaklanan huzursuzluktan kurtulmaktır. Sonuç olarak, yargıyı askıya alarak (epoché) ruhsal dinginliğe (ataraxia) ulaşmayı hedeflerler.
- ➡️ Üçüncü Adım (Temel Fark): İki akım arasındaki temel fark, gerekçelendirme ve pratik amaçtır. Sofistler "Doğru kişiye/topluma göre değişir" derken aktif bir şekilde toplumsal hayatta etkili olmayı hedefler. Septikler ise "Hiçbir şeyden emin olamayız" diyerek tüm yargılardan uzak durmayı ve iç huzuru hedefler.
✅ Sonuç: Sofistlerin göreceliği ile Septiklerin mutlak kuşkusu, doğru bilginin imkansızlığına dair farklı iki yol sunar. Sofistler pratik başarıyı, Septikler ise ruhsal huzuru önceliklendirir.
