Soru:
Bir deney sırasında ölçülen "Yoğunluk" ve "Elektrik Yükü" niceliklerini temel ve türetilmiş olarak sınıflandırınız. Yoğunluk için \(Yoğunluk = \frac{Kütle}{Hacim}\) ve Elektrik Yükü için \(Yük = Akım \times Zaman\) (\(Q = I \cdot t\)) formülleri verilmiştir.
Çözüm:
💡 Bir niceliğin türetilmiş olup olmadığını anlamanın bir yolu da onun tanım formülünü incelemektir. Formülde sadece temel nicelikler varsa, o nicelik türetilmiştir. Eğer kendi başına tanımlanmışsa temeldir.
- ➡️ Yoğunluk Niceliği:
- Formülü: \(Yoğunluk = \frac{Kütle}{Hacim}\)
- Kütle, bir temel niceliktir.
- Hacim ise (uzunluğun küpü: \(m^3\) olarak) bir türetilmiş niceliktir.
- Bir temel ve bir türetilmiş niceliğin oranından elde edildiği için Yoğunluk da bir türetilmiş niceliktir. Birimi \(kg/m^3\) temel birimler cinsinden yazılabilir.
- ➡️ Elektrik Yükü Niceliği:
- Formülü: \(Yük = Akım \times Zaman\) (\(Q = I \cdot t\))
- Elektrik Akımı (I), bir temel niceliktir.
- Zaman (t), bir temel niceliktir.
- İki temel niceliğin çarpımından oluşmasına rağmen, Elektrik Yükü türetilmiş bir nicelik olarak kabul edilir. Çünkü birimi Coulomb (C), temel birim Amper ve saniye cinsinden (\(1 C = 1 A \cdot s\)) tanımlanır ve diğer temel niceliklerden türetilmiştir.
✅ Sonuç: Her iki nicelik de (Yoğunluk ve Elektrik Yükü) türetilmiş nicelikler sınıfına girer.
