Soru:
Bir çocuk, odasını topladığı zaman annesinden harçlık ve övgü almaktadır. Odasını toplamadığı zamanlarda ise bu ödüllerden mahrum kalmaktadır. Bir süre sonra çocuk, odasını düzenli olarak toplamaya başlar. Bu süreçte çocuğun odasını toplama davranışını pekiştiren öğrenme yolu aşağıdakilerden hangisidir?
- A) Klasik Koşullanma
- B) Edimsel Koşullanma
- C) Kavrayış Yoluyla Öğrenme
- D) Gözlem Yoluyla Öğrenme
Çözüm:
💡 Seçenekleri elemek için davranışın nasıl şekillendiğine bakalım.
- ➡️ Adım 1: Davranışın Türünü Belirle - Çocuk, istemli (edimsel) bir davranış sergilemektedir (odasını toplamak). Bu davranış, sonuçları tarafından kontrol edilmektedir.
- ➡️ Adım 2: Pekiştireci Tanımla - Davranışın hemen ardından gelen harçlık ve övgü (olumlu pekiştireç), bu davranışın tekrarlanma olasılığını artırmıştır.
- ➡️ Adım 3: Öğrenme Türünü Seç - İstemli davranışların sonuçlara bağlı olarak değişmesi, B.F. Skinner'ın Edimsel (Operant) Koşullanma kuramının temelidir. Klasik koşullanmada ise istemsiz refleksler söz konusudur. Kavrayış ve gözlem yoluyla öğrenmede bu tür bir pekiştirme mekanizması ön planda değildir.
✅ Sonuç: Doğru cevap, davranışın sonuçları tarafından şekillendirildiği “B) Edimsel Koşullanma”dır.
