Soru:
Bir öğretmen, öğrencisine şu benzetmeyi (analoji) yapar: "Kalp, vücut için bir pompa gibidir. Nasıl ki bir pompa borulardaki sıvıyı hareket ettirirse, kalp de damarlardaki kanı hareket ettirir."
Bu örnekteki akıl yürütmenin temelini oluşturan ilişki aşağıdakilerden hangisidir?
Çözüm:
💡 Analoji (benzetme), bilinen bir şey ile bilinmeyen (veya daha az bilinen) bir şey arasında yapısal veya işlevsel benzerlik kurarak akıl yürütme yöntemidir.
- ➡️ Kaynak Alan (Bilinen): Pompa. Pompanın işlevi ve çalışma şekli öğrenci tarafından bilinir veya kolayca anlaşılır.
- ➡️ Hedef Alan (Açıklanmak İstenen): Kalp. Kalbin karmaşık işleyişi, pompa ile kurulan benzerlik sayesinde daha anlaşılır hale getirilir.
- ➡️ Benzerlik İlişkisi: İki unsur arasında işlevsel (fonksiyonel) bir benzerlik kurulmuştur. Her ikisi de bir sıvıyı (su/kan) bir sistem (borular/damarlar) içinde hareket ettirme işlevi görür.
- ➡️ Analojinin amacı, yeni bir bilgiyi (kalbin işleyişi), somut ve bilinen bir model (pompa) üzerinden açıklayarak öğrenmeyi kolaylaştırmaktır.
✅ Bu nedenle, bu akıl yürütmenin temelinde, iki farklı sistem (kalp ve pompa) arasında kurulan işlevsel benzerlik ilişkisi yatmaktadır.
