Soru:
Aşağıdaki senaryolardan hangisi "rol pekişmesi" kavramına en uygun örnektir?
- A) Bir doktorun, hastane dışında karşılaştığı bir kazada müdahale etmekten kaçınması.
- B) Bir polisin, görevdeyken çok disiplinli olmasına rağmen, evde ailesine karşı son derece yumuşak ve esnek davranması.
- C) Bir hakemin, maçlarda kuralları katı bir şekilde uygulamasının yanı sıra, günlük sohbetlerinde bile her konuyu kurallar ve adalet çerçevesinde değerlendirmesi.
- D) Bir öğrencinin, sınav döneminde "çalışkan öğrenci" rolünü benimseyip dönem bittikten sonra bu davranışları bırakması.
Çözüm:
💡 Rol pekişmesi, bir rolün bireyin kişiliğine iyice işlemesi ve rolün gerekli olduğu bağlamın dışında da sergilenmeye devam etmesidir. Seçenekleri bu tanım üzerinden ele alalım.
- ➡️ A Seçeneği: Bu, rolün gereklerini yerine getirmemektir (rol başarısızlığı). Rol pekişmesinin tam tersidir.
- ➡️ B Seçeneği: Bu, farklı sosyal çevrelerde farklı roller sergilemektir. Rol çatışmasının olmaması veya rol uyumuna bir örnek olabilir, ancak bir rolün pekişip her yerde sergilenmesi değildir.
- ➡️ C Seçeneği: Hakemlik rolü (kuralları uygulama, adaletli olma), bireyin mesleki alanının dışına taşmış ve günlük kişiliğinin bir parçası haline gelmiştir. Bu, rol pekişmesinin klasik bir örneğidir.
- ➡️ D Seçeneği: Bu, geçici bir rol benimsemedir. Rol, kişiliğe kalıcı olarak işlemediği için rol pekişmesi değildir.
✅ Doğru cevap, rolün sınırlarının ötesine taştığı C Seçeneği'dir.
