Soru:
Bir psikolog, aşırı bilgisayar oyunu oynayan bireylerde gözlemlediği şu durumu araştırıyor: Bu bireyler, gerçek dünyada bir sorunla karşılaştıklarında (örneğin, bir tartışma), oyundaki gibi hızlı ve şiddet içeren çözümler (saldırganlık) arayışına girebiliyorlar.
Bu durum, Albert Bandura'nın hangi klasik kuramıyla ilişkilendirilebilir? Kuramın temel mekanizmasını da açıklayarak yanıtlayınız.
Çözüm:
💡 Bu senaryo, saldırgan davranışın nasıl öğrenildiğine dair temel bir psikoloji kuramını hatırlatmaktadır.
- ➡️ İlk Adım - Senaryoyu Tanımlama: Birey, doğrudan deneyimlemediği (oyunda karakteri vuruyor) ancak gözlemlediği bir davranışı (saldırganlık), gerçek hayatta uygulama eğilimi gösteriyor.
- ➡️ İkinci Adım - Kuramı Eşleştirme: Davranışçılık temelinde, ancak bilişsel süreçleri de işin içine katarak, davranışın gözlem yoluyla öğrenilebileceğini savunan kuram, Albert Bandura'nın Sosyal Öğrenme Kuramı'dır.
- ➡️ Üçüncü Adım - Temel Mekanizmayı Açıklama: Bu kuramın temel mekanizması Gözlem Yoluyla Öğrenme (Model Alma)'dir. Birey, bir modelin (oyundaki karakter) davranışını ve bu davranışın sonuçlarını (başarı, ödül) gözlemler. Eğer davranış ödüllendirilmişse, gözlemci aynı davranışı kendi yaşamında gerçekleştirme eğilimi gösterir. Bilgisayar oyunlarında saldırgan davranışlar sıklıkla başarı ve ilerleme ile ödüllendirilir.
✅ Sonuç olarak, bu durum Bandura'nın Sosyal Öğrenme Kuramı ve onun temel mekanizması olan gözlem yoluyla öğrenme ile açıklanır. Bilişim teknolojileri, güçlü ve ödüllendirici modeller sunarak bu öğrenme sürecini güçlendirir.
