Soru:
"Toplumcu gerçekçi" anlayışla köy ve köylünün sorunlarını ele alan, 1939'da yayımlanan ve bir köy öğretmeni olan Ali Şahin'in yaşadıklarını anlatan bu roman, aşağıdaki yazarlardan hangisine aittir?
- A) Reşat Nuri Güntekin
- B) Mahmut Makal
- C) Orhan Kemal
- D) Fakir Baykurt
- E) Talip Apaydın
Çözüm:
💡 Soru bize bir romanın konusunu ve yayın yılını (1939) veriyor. Bu bilgileri kullanarak yazarını bulmalıyız.
- ➡️ Öncelikle, 1939 yılı köy edebiyatı için oldukça erken bir tarihtir. Köy romancılığının öncü eserleri bu dönemde verilmiştir.
- ➡️ A) Reşat Nuri Güntekin'in "Çalıkuşu" (1922) romanı da bir öğretmenin (Feride) hikayesidir ancak konusu Anadolu'nun genelidir ve bireysel bir aşk hikayesiyle iç içedir. Saf anlamda "toplumcu gerçekçi" değildir.
- ➡️ B) Mahmut Makal, "Bizim Köy" adlı eseriyle tanınır ancak bu bir roman değil, anı-inceleme türündedir ve 1950'de yayımlanmıştır.
- ➡️ C) Orhan Kemal ve D) Fakir Baykurt, toplumcu gerçekçi yazarlardır ancak onların önemli eserleri daha sonraki yıllarda (1950 ve sonrası) yayımlanmıştır.
- ➡️ E) Talip Apaydın da daha çok 1950 sonrası eser vermiştir.
- ➡️ Soruda tanıtılan eser, Mahmut Makal'ın "Bizim Köy" adlı eserinin konusuna benzemektedir. Ancak "Bizim Köy" bir romandan ziyade köy notlarıdır ve 1950'de basılmıştır. Bu noktada sorunun aslında Sadri Ertem'in "Çıkrıklar Durunca" adlı romanını anlattığını fark ederiz. Fakat şıklarda yok. Peki ya "Çalıkuşu"? Çalıkuşu'nun konusu bir köy öğretmenidir ama 1939'da basılmamıştır. Bu tarz bir konu ve erken tarih, Reşat Nuri Güntekin'in başka bir eseri olabilir mi? Reşat Nuri'nin "Yeşil Gece" (1928) adlı romanı da bir öğretmenin (Şahin) hikayesini anlatır ve dini istismara karşı verdiği mücadeleyi konu alır. Ancak sorunun özellikle "köy" ve "1939" vurgusu, bizi doğru cevaba götürür: 1939'da yayımlanan, bir köy öğretmenini anlatan ve toplumcu gerçekçi çizgideki ilk romanlardan biri "Çalıkuşu" değil, "Köy Öğretmeni" adlı eserdir. Peki bunun yazarı kimdir? Bu eser, Reşat Nuri Güntekin'e aittir. "Köy Öğretmeni" adlı hikaye kitabında yer alan uzun bir hikayedir ve konusu bu tanıma uyar.
✅ Ancak şıkları tekrar gözden geçirdiğimizde, bu tanım en çok Reşat Nuri Güntekin'in "Çalıkuşu" romanıyla karıştırılabilir. Fakat "Çalıkuşu" 1939'da basılmamıştır. Sorunun doğru cevabı, erken dönem köy edebiyatı örneklerinden biri olarak kabul edilebilecek ve 1939'da basılan Reşat Nuri Güntekin'in "Köy Öğretmeni" adlı hikayesidir. Dolayısıyla doğru cevap A seçeneğidir.
