Soru:
"Ödevlerini bitirdi; ancak odasını toplamadı." cümlesi için aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
- A) İki yüklemi vardır.
- B) "ancak" bağlacıyla bağlandığı için bağlı cümledir.
- C) İçinde fiilimsi bulunduğu için birleşik cümledir.
- D) Yapı bakımından sıralı cümle değildir.
Çözüm:
💡 Bu tür sorularda her seçeneği ayrı ayrı kontrol etmek gerekir.
- ➡️ A Seçeneği: Cümlede "bitirdi" ve "toplamadı" olmak üzere iki yüklem vardır. Doğru.
- ➡️ B Seçeneği: İki cümle (yargı), "ancak" bağlacı ile birbirine bağlanmıştır. Bu, bağlı cümle tanımına uyar. Doğru.
- ➡️ C Seçeneği: Birleşik cümle, içinde fiilimsi bulunan cümledir. Bu cümlede "bitirdi" ve "toplamadı" fiilleri çekimli fiildir (yüklem). Herhangi bir fiilimsi (-ma, -ış, -mak, -an, -ası, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş / -erek, -ip, -ince, -ken, vb.) yoktur. Bu nedenle cümle birleşik değildir. Seçenekteki ifade yanlıştır.
- ➡️ D Seçeneği: Sıralı cümle, virgül veya noktalı virgülle ayrılan, bağlaçsız birden fazla yargıdan oluşur. Bu cümlede ise bir bağlaç ("ancak") vardır, bu yüzden sıralı cümle değil, bağlı cümledir. Seçenekte "sıralı cümle değildir" deniyor ve bu doğrudur.
✅ Sonuç: Cümle birleşik cümle olmadığı halde C seçeneğinde birleşik cümle olduğu iddia edilmiştir. Bu nedenle doğru olmayan ifade C seçeneğidir.
