Kanunname-i Ali Osman (Kardeş katli)

Soru: Fatih Sultan Mehmet'in Kanunname'sinde "kardeş katli" ile ilgili maddeyi yazdırmasının tarihsel bağlamını açıklayınız. Bu uygulamanın öncesinde yaşanan hangi olaylar bu kararı etkilemiş olabilir?

Çözüm:

Fatih Sultan Mehmet, 1453'te İstanbul'u fethederek Osmanlı'yı bir imparatorluğa dönüştürdükten sonra devlet yapısını daha sistematik hale getirmek istemiştir. Kanunname-i Ali Osman'ı hazırlatmasının temel nedeni budur.

Kardeş katli maddesinin yazılmasını etkileyen tarihsel olaylar:

• Fetret Devri (1402-1413): Yıldırım Bayezid'in Ankara Savaşı'nda Timur'a yenilmesi ve esir düşmesi sonucu oğulları arasında 11 yıl süren taht kavgaları yaşanmıştır.
• II. Mehmet'in tahta çıkışı: Babası II. Murat'ın ölümü üzerine tahta geçtiğinde, küçük kardeşi Şehzade Küçük Ahmet'in taht iddiasıyla isyan etme tehlikesi vardı.
• Önceki padişah değişimlerinde yaşanan sorunlar: Daha önceki dönemlerde de şehzadeler arasında sık sık taht mücadeleleri yaşanmıştı.

Bu tarihsel tecrübeler, Fatih Sultan Mehmet'i devletin sürekliliği için kesin kurallar koymaya yöneltmiştir.