Soru:
I. Mahmut döneminde, Humbaracı Ahmet Paşa öncülüğünde askeri alanda yapılan ıslahatların temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?
- A) Halkın eğitim seviyesini yükseltmek
- B) Yeni topraklar fethetmek
- C) 1699 Karlofça ve 1718 Pasarofça Antlaşmaları ile kaybedilen yerleri geri almak
- D) Ordunun, özellikle de topçu ve humbaracı sınıflarının, teknik ve taktik açıdan Avrupa orduları seviyesine gelmesini sağlamak
- E) Yönetim sistemini tamamen değiştirmek
Çözüm:
💡 Bu soru, ıslahatların "neden" yapıldığını, yani temel hedefini sorgulamaktadır.
- ➡️ İlk adım, ıslahatların zamanlamasını ve tarihsel bağlamını düşünmektir. I. Mahmut, Karlofça ve Pasarofça gibi ağır antlaşmaların ardından tahta geçmiştir. Bu antlaşmalar, Osmanlı ordusunun Avrupa ordularının gerisinde kaldığını göstermiştir.
- ➡️ İkinci adım, Humbaracı Ahmet Paşa'nın görevinin ne olduğunu hatırlamaktır. Kendisinden, ordunun savaş gücünü, özellikle de teknik sınıfları (topçu, humbaracı) modernize etmesi istenmiştir.
- ➡️ Üçüncü adım, şıkları değerlendirmektir. Halkın eğitimi (A) bu dönemin temel amacı değildir. Yeni fetihler (B) bir hedef olsa da öncelikli amaç kayıpları durdurmak ve orduyu güçlendirmektir. Kaybedilen yerleri geri almak (C) nihai bir hedef olabilir ama soru "temel amaç"ı, yani aracı sormaktadır; bu araç da ordunun modernizasyonudur. Yönetimi tamamen değiştirmek (E) ise Lale Devri veya III. Selim dönemi hedeflerindendir.
✅ Sonuç olarak, doğru cevap, ıslahatların doğrudan ve somut hedefini en iyi şekilde açıklayan D seçeneğidir.
