Soru:
II. Mahmut'un, Vaka-i Hayriye ile Yeniçeri Ocağı'nı kaldırmasının arkasındaki temel siyasi hedefi aşağıdakilerden hangisidir?
- A) Halktan alınan vergileri azaltmak
- B) Merkezi otoriteyi ve padişahın gücünü güçlendirmek
- C) Tarım üretimini artırmak
- D) Dış ticaret açığını kapatmak
- E) İmparatorluktaki etnik gruplara özerklik vermek
Çözüm:
💡 Bu soru, olayın arka planındaki siyasi motivasyonu anlamamızı istiyor. Yeniçeriler, sadece bir askeri güç değil, aynı zamanda siyasi bir baskı grubuydu.
- ➡️ Yeniçeriler, özellikle 17. yüzyıldan itibaren sık sık padişahları tahttan indiren, yöneticileri görevden aldıran ve ıslahat girişimlerini şiddetle bastıran bir güç haline gelmişti.
- ➡️ II. Mahmut, selefi III. Selim'in Yeniçeriler tarafından tahttan indirilip öldürülmesinin (Kabakçı Mustafa İsyanı) ardından tahta çıkmıştı. Bu durum, ocağın ne denli büyük bir tehdit olduğunu gösteriyordu.
- ➡️ Diğer seçenekler (vergi, tarım, ticaret, özerklik) doğrudan Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasının birincil hedefi değildir. Bunlar daha genel ıslahat hedefleri olabilir.
✅ Doğru cevap, Yeniçeriler gibi "devlet içinde devlet" haline gelmiş bir kurumu ortadan kaldırarak merkezi otoriteyi ve padişahın gücünü mutlak bir şekilde tesis etmektir. Bu nedenle B seçeneği doğrudur.
