Soru:
Mustafa Kemal Paşa'nın, çok partili hayata geçiş denemeleri kapsamında kurulan Serbest Cumhuriyet Fırkası'na yönelik tutumu, aşağıdaki ilkelerden hangisiyle en doğrudan ilişkilendirilebilir?
- A) Milliyetçilik
- B) Halkçılık
- C) Cumhuriyetçilik
- D) Devletçilik
- E) Laiklik
Çözüm:
💡 Bu soru, Atatürk'ün siyasi hedefleri ile ilgili yoruma dayalıdır. Partinin kuruluş amacını ve Cumhuriyetçilik ilkesinin anlamını düşünmeliyiz.
- ➡️ Cumhuriyetçilik ilkesi, sadece devlet başkanının seçimle iş başına gelmesi değil, aynı zamanda demokratik ve özgürlükçü bir rejimi de hedefler. Çok partili sistem, demokrasinin ve cumhuriyetin olmazsa olmaz bir unsurudur.
- ➡️ Mustafa Kemal Paşa, Serbest Cumhuriyet Fırkası'nı kurdurarak, mecliste denetimi ve demokratik tartışma ortamını canlandırmayı amaçlamıştır. Bu girişim, onun rejimi daha katılımcı bir temele oturtma çabasının bir yansımasıdır.
- ➡️ Diğer ilkelerle doğrudan bir bağ kurmak daha zordur. Örneğin, parti Devletçilik yerine liberalizmi savunduğu için bu ilke ile çelişir. Laiklik ise partinin kapanma nedenlerinden biri olsa da, onun kuruluş amacını en iyi açıklayan ilke değildir.
✅ Sonuç olarak, Mustafa Kemal Paşa'nın bu denemeyi yapmasının altında yatan temel düşünce, Cumhuriyetçilik ilkesinin gereği olan çok sesliliği ve demokratik hayatı tesis etme çabasıdır. Doğru cevap C'dir.
