Soru:
Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan itibaren izlediği nüfus politikaları, dönemsel olarak farklılık göstermiştir. Aşağıdaki dönemlerden hangisinde, nüfus artış hızını yükseltmeye yönelik politikalar ön plana çıkmıştır?
- A) 1923-1960 Dönemi
- B) 1960-1980 Dönemi
- C) 1980-2000 Dönemi
- D) 2000-2023 Dönemi
- E) 2010 Sonrası Dönem
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için Türkiye'nin nüfus politikalarının tarihsel evrimini bilmek gerekir. Adım adım ilerleyelim:
- ➡️ 1923-1960 Dönemi: Savaşlar nedeniyle azalan ve genç nüfusa sahip Türkiye, gücünü artırmak için nüfus artışını teşvik etmiştir. Örneğin, 1929'da çıkarılan bir kanunla 6'dan fazla çocuğu olan ailelere vergi muafiyeti getirilmiştir. Bu, nüfusu artırma politikasıdır.
- ➡️ 1960 Sonrası: 1960'lı yıllardan itibaren planlı kalkınma dönemine geçilmiş ve hızlı nüfus artışının kalkınmayı yavaşlattığı düşünülmeye başlanmıştır. 1965 yılında "Nüfus Planlaması Kanunu" çıkarılarak aile planlaması hizmetleri yaygınlaştırılmıştır. Bu, nüfus artış hızını düşürme politikasıdır.
- ➡️ 1980 ve Sonrası: Bu dönemde de nüfus artış hızını düşürücü politikalar devam etmiştir.
- ➡️ 2010 Sonrası: Doğurganlık hızının nüfusun yenilenme düzeyi olan 2,1'in altına düşmesiyle, yeniden nüfus artışını teşvik edici (pronatalist) politikalar (doğum yardımları, uzun doğum izinleri vb.) gündeme gelmiştir. Ancak soruda "kuruluştan itibaren" denilip özellikle nüfusu artırma politikasının ön planda olduğu dönem sorulmaktadır.
✅ Bu bilgiler ışığında, nüfus artış hızını yükseltmeye yönelik politikaların en belirgin şekilde uygulandığı dönem A) 1923-1960 Dönemi'dir.
