Soru:
Aşağıdaki coğrafi terimler ile bu terimlerin doğru tanımlarını eşleştiriniz.
- 1. Delta Ovası
- 2. Hörgüç Kayası
- 3. Moren
- 4. Fiyort
Tanımlar:
- A) Buzulların taşıyıp biriktirdiği materyaller.
- B) Akarsuyun taşıdığı alüvyonları denize döküldüğü yerde biriktirmesiyle oluşan ova.
- C) Buzul aşındırmasıyla derinleşen vadilerin buzul erimesi sonucu sular altında kalmasıyla oluşan girintili çıkıntılı kıyılar.
- D) Rüzgârın, taşıdığı kum ve çakılları bir engel önünde biriktirmesiyle oluşan yığın.
Çözüm:
💡 Coğrafi şekillerin oluşum süreçlerini (aşındırma-biriktirme) ve hangi dış kuvvetle (akarsu, buzul, rüzgâr) ilişkili olduğunu bilmek eşleştirmeyi kolaylaştırır.
- ➡️ 1. Adım: "Delta Ovası", akarsuların biriktirme şeklidir ve deniz/göl kıyısında oluşur. Bu nedenle 1 ile B tanımı eşleşir.
- ➡️ 2. Adım: "Hörgüç Kayası", rüzgârın aşındırmasıyla değil, biriktirmesiyle ilgilidir. Tanım D, rüzgâr biriktirme şekli olan kumulu tarif etmektedir. Ancak "Hörgüç Kayası" rüzgârın aşındırmasıyla oluşan bir şekildir, bu tanım ona uymaz. Bu bir tuzak şıktır. Doğrusu, Hörgüç kayası rüzgâr aşındırmasıdır, tanımda yok. Fakat bu sette en belirgin olan, Hörgüç kayasının rüzgâr aşındırması olduğu ve D tanımının ise rüzgâr biriktirme (kumul) olduğudur. Bu nedenle 2 ile D eşleşmez. Daha iyi bir eşleme için: Moren buzul biriktirme, Fiyort buzul aşındırmadır. 2 için doğru tanım listede yok gibi görünüyor. Bu bir hata olabilir. Ancak sorunun işleyişini göstermek adına, genel geçer bilgilerle ilerleyelim. Delta=B, Fiyort=C, Moren=A olduğuna göre, geriye kalan Hörgüç Kayası (Rüzgâr Aşındırması) için D (Rüzgâr Biriktirmesi) kalır ki bu yanlıştır. Bu soru hatalı olabilir. Pratik çözüm için: 1-B, 4-C, 3-A ve kalan 2-D olarak işaretlenir.
- ➡️ Düzeltilmiş Mantık: Sorunun amacı eşleştirme tekniğini göstermek olduğu için, en kesin olanlardan gidelim. 1-B (Delta), 4-C (Fiyort), 3-A (Moren) kesindir. Geriye 2 ve D kalır. Konu bilgisi olmasa bile, eleme yöntemiyle 2-D eşleşir.
✅ Uyarı: Bu soruda 2. madde (Hörgüç Kayası) ve D tanımı (Rüzgâr biriktirmesi) gerçekte birbiriyle eşleşmez. Ancak test tekniği açısından, diğer üçü kesin doğru eşleştiği için, kalan son seçenek bu şekilde işaretlenir. Doğru eşleştirme (test mantığına göre): 1-B, 2-D, 3-A, 4-C
