Soru:
Halk kültürümüzde "Âşık" geleneği önemli bir yer tutar. Âşıklar, genellikle saz eşliğinde, doğaçlama (irticalen) olarak şiirler söyler, atışmalar yapar. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, bir âşığın yaptığı bu işi en iyi tanımlayan deyim kullanılmıştır?
- A) Şair, tüm şiirlerini dilinin altındaki baklayı çıkararak yazardı.
- B) Yaşlı âşık, maharetini göstermek için sözü ağzında geveleyip durdu.
- C) Genç âşık, dinleyicilerin karşısına çıktı ve dilinden dökülen incilerle herkesi büyüledi.
- D) Usta âşık, karşısındakine cevap yetiştiremeyince dilini yuttu.
Çözüm:
💡 Bu soruda, bir âşığın doğaçlama ve etkileyici bir şekilde şiir söylemesini en iyi karşılayan deyimi bulmamız gerekiyor.
- ➡️ A seçeneği "dilinin altındaki baklayı çıkararak": Bu deyim, "açık sözlü olmak, gerçeği saklamadan söylemek" anlamına gelir. Doğaçlama sanatıyla doğrudan bir ilgisi yoktur.
- ➡️ B seçeneği "sözü ağzında geveleyip": Bu deyim, "bir sözü açık ve anlaşılır biçimde söyleyememek, tutukluk göstermek" anlamındadır. Âşığın maharetini değil, aksine beceriksizliğini anlatır.
- ➡️ C seçeneği "dilinden dökülen incilerle": Bu deyim, "çok güzel, değerli ve etkileyici sözler söylemek" anlamına gelir. Bir âşığın, saz eşliğinde akıcı, güzel ve doğaçlama şiirler söylemesi bu deyimle mükemmel bir şekilde ifade edilir.
- ➡️ D seçeneği "dilini yuttu": Bu deyim, "şaşırıp kalmak, konuşamaz hale gelmek" anlamındadır. Yine olumsuz bir durumu ifade eder.
✅ Sonuç olarak, bir âşığın doğaçlama ve etkileyici performansını en iyi tanımlayan deyim, C seçeneğinde yer almaktadır.
