Soru:
"Kalem, defter, silgi ve cetvel çantasına yerleştirdi." cümlesi anlam bakımından tutarlı mıdır? Açıklayınız. Cümleyi anlamlı hale getirmek için nasıl bir değişiklik yapılmalıdır? \( (Nesne = \text{Kalem, Defter, Silgi, Cetvel}) \)
Çözüm:
🤔 Bu soruda nesne-yüklem uyumuna bakacağız.
- ➡️ Adım 1: Nesneyi Belirle: Cümlede "yerleştirdi" fiiline "neyi?" sorusunu sorarsak cevap: "Kalem, defter, silgi ve cetvel"dir. Bu, birden fazla nesne demektir.
- ➡️ Adım 2: Sorunu Tespit Et: Nesne olan "kalem, defter, silgi ve cetvel" ifadesi, nesnenin çoğul olduğunu gösterir. Ancak bu nesne grubu, yükleme belirtme hali eki (-i) almadan bağlanmıştır. Tekil bir nesne gibi görünmektedir. Bu bir anlatım bozukluğudur.
- ➡️ Adım 3: Çözüm Önerisi: Nesnenin çoğul olduğunu vurgulamak için ya nesneyi çoğul yapmalıyız ("kalemleri, defterleri...") ya da nesneyi "bunları" gibi bir zamirle ifade etmeliyiz. En pratik çözüm, nesneyi toplu bir isim gibi düşünüp başına "şunları/bunları" gibi bir söz getirmektir.
✅ Cümle anlam bakımından tutarlı değildir. Doğru şekli: "Kalem, defter, silgi ve cetveli çantasına yerleştirdi." veya "Bunların hepsini çantasına yerleştirdi." şeklinde olabilir.
