Soru: 'Bir Delinin Hatıra Defteri'nin sonunda Poprişçin'in akıl hastanesine kapatılması, eserin ana fikrini nasıl pekiştirir? Bu son, toplum ve birey çatışması hakkında ne söyler?
Çözüm: Eserin sonunda Poprişçin'in akıl hastanesine kapatılması, toplumun 'delilik' olarak gördüğü davranışları nasıl dışladığını ve bastırdığını gösterir. Bu, ana fikrin 'toplumsal sistemin bireyi yok sayabileceği' yönünü vurgular. Gogol, bu sonla, toplumun katı kurallarının insanları marjinalleştirdiğini ve gerçek sorunları çözmek yerine onları görmezden geldiğini eleştirir. Örneğin, karakterin hastanede yazdığı son notlar, onun içsel çöküşünü simgeler ve okuyucuya toplum-birey ilişkisinin trajik boyutunu hatırlatır.
